Tolerancja ekologiczna
Zdolność organizmu do przystosowania się do zmian pod wpływem działającego czynnika (np. wody, światła, temperatury, pokarmu).
Tolerancja ekologiczna zależna jest od:
wieku osobnika
stadium rozwojowego osobnika
liczby oddziaływających czynników ograniczających
Prawo minimum Liebiga
Możliwości rozwoju organizmu zależą od składnika, którego jest najmniej – czyli w ilości niewystarczającej do zaspokojenia potrzeb organizmu.
Występujący składnik w niedoborze nazywany jest czynnikiem ograniczającym.
Pomimo prawidłowego stężenia wszystkich innych czynników – ogranicza on wzrost i rozwój organizmu.
Czynnikami ograniczającymi mogą być:
– niedobór światła
– niedobór składnika pokarmowego (np. azotu u roślin)
– niedobór wody
Prawo tolerancji ekologicznej Shelforda
Prawo tolerancji ekologicznej Shelforda jest rozszerzeniem Prawa minimum Liebiga.
Mówi o tym, że możliwość bytowania organizmu określają dwie wartości: maksimum i minimum danych czynników.
Maksimum i minimum wyznaczają zakres tolerancji ekologicznej organizmów (czyli zakres zmienności czynnika środowiska, tj. temperatura, woda) w których organizm może funkcjonować.
Organizmu mające wąski zakres tolerancji to stenobionty.
Organizmy mające szeroki zakres tolerancji to eurybionty.
Szerokość zakresu tolerancji świadczy o stopniu przystosowania się (specjalizacji) organizmu.
Wartości powyżej maksimum i poniżej minimum mogą prowadzić do śmierci organizmu.
Zasada współdziałania czynników
Maksymalne, minimalne oraz optymalne wartości danych czynników nie są stałe – lecz mogą zmieniać się w zależności od zmian, jakim podlegają.
Tolerancja na dany czynnik może się zmieniać w zależności od działania innych czynników, działających w tym samym czasie.