Żelazo w organizmie wchodzi w skład związków porfirynowych, głównie hemoglobiny i mioglobiny, w śladowych ilościach związane jest z niektórymi enzymami. Występuje również w postaci związanej z białkami: hemosyderyną, ferrytyną i transferyną. Stężenie żelaza w surowicy zależy od wchłaniania w przewodzie pokarmowym, magazynowania w jelicie, śledzionie i szpiku kostnym, syntezy i rozpadu hemoglobiny, a także jego utraty z ustroju. Wartości średnie żelaza są niższe u kobiet niż u mężczyzn średnio o 10 mikrogramów/dl. U obu płci wraz z wiekiem ulegają obniżeniu. Stężenie żelaza wykazuje zmienność dobową, a u kobiet zmienność w trakcie cyklu miesięcznego.
Normy:
50-175 mikrogramów/dl (dla osób dorosłych)
stężenie fizjologiczne poziomu żelaza jest zmienne:
spada w drugiej połowie ciąży
w krwi pępowinowej wynosi 154 (72-237) mikrogramów/dl
u dzieci zdrowych – po urodzeniu 150-200 mikrogramów/dl
w kilka godzin po urodzeniu spada do wartości poniżej 100 mikrogramów/dl
między 3. a 7. rokiem życia osiąga taki poziom jak u osób dorosłych
Interpretacja:
Wzrost stężenia bywa skutkiem:
nadmiernej podaży dożylnych i domięśniowych preparatów żelaza
częstych transfuzji krwi
ostrych zatruć żelazem
hemachromatozy pierwotnej i wtórnej
niedokrwistości hemolitycznych
niedokrwistości hipoplastycznych i aplastycznych
zespołów mielodysplastycznych
niedokrwistości złośliwej
wirusowego zapalenia wątroby
ostrych uszkodzeń wątroby (wzrost stężenia żelaza jest proporcjonalny do stopnia martwicy wątroby)
zapalenia nerek
stosowania doustnych środków antykoncepcyjnych
Spadek stężenia bywa skutkiem:
niedokrwistości z niedoboru żelaza
niedokrwistości złośliwej
ostrych i przewlekłych zakażeń
chorób nowotworowych
zespołu nerczycowego
przewlekłej niewydolności nerek
chorób tkanki łącznej
niedoboru witaminy C
Zobacz również:
>>> Badania biochemiczne krwi – Potas (K)
>>> Badania biochemiczne krwi – Aminotransferaza asparaginianowa (AspAT, AST, GOT, SGOT).
>>> Badania biochemiczne krwi – Aminotransferaza alaninowa (ALAT, AIAT, ALT, GPT, SGPT).
>>> Interpretacja wyników badania ogólnego moczu.
>>> Kamica szczawianowa: przyczyny powstawania, produkty zalecane i przeciwwskazane.
>>> Kamica fosforanowa: przyczyny powstawania, produkty zalecane i przeciwwskazane.
>>> Kamica moczanowa: przyczyny powstawania, produkty zalecane i przeciwwskazane.
>>> Anemia – niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza. Przyczyny, objawy, leczenie.
>>> Choroby cywilizacyjne są chorobami z wyboru? Jak się przed nimi uchronić?
>>> Bezsenność, narkolepsja, zespół niespokojnych nóg i inne zaburzenia snu. Jak je pokonać?