Biotyna czyli witamina B7 lub witamina H, z greckiego bios – życie, należy do witamin z grupy B rozpuszczalnych w wodzie, a jej nadmiar usuwany jest wraz z moczem.
Witamina B7 jest związkiem organicznym występującym w komórkach zwierzęcych i roślinnych. Wytwarzana jest przez nasz organizm poprzez florę bakteryjną. Stanowi ona koenzym kilku różnych enzymów.
Biotyna odgrywa istotną rolę w zachowaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci. Nie jest typową witaminą, a raczej substancją witaminopodobną, konkretniej – złożonym kwasem organicznym odpornym na działanie wysokich i niskich temperatur oraz zmiany pH, dlatego obróbka termiczna bogatych w nią produktów nie powoduje jej zniszczenia, czy utraty właściwości.
Przyjmuje się, że dorosły człowiek spożywa średnio ok. 28 – 42 µg (mikrogramów) biotyny dziennie. Zapotrzebowanie na nią nie jest ściśle określone – w różnych źródłach spotkać można różne zalecenia.
Jakie są właściwości biotyny?
1. Wspomaganie metabolizmu
Biotyna jako enzym jest niezbędna w wielu ważnych reakcjach biochemicznych zachodzących w organizmie, np. w procesie tworzenia glukozy (glukoneogeneza), syntezie kwasów tłuszczowych, czy przebiegu cyklu kwasu cytrynowego – wpływając na prawidłowe dostarczenie energii organizmowi.
2. Utrzymywanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi
Cukrzycą typu II dotyka coraz większą część społeczeństwa. Biotyna wpływając na syntezę oraz przemianę glukozy, stabilizuje jej poziom we krwi. Pobudza przemianę nadmiaru glukozy w glikogen – wielocukier magazynowany wątrobie jako substancja zapasowa. Wykazano, że związek ten odgrywa dużą rolę przede wszystkim w pierwszym etapie przemiany glukozy, współdziałając z hormonem insuliną, zatem jest szczególnie ważna także dla diabetyków.
3. Poprawia kondycję zdrowotną skóry
Niedobór biotyny może powodować występowanie zmiany skórne, tj. łuszczyca czy wysypka. Dodatkowo pojawić się może łojotokowe zapalenie skóry, które wynikać może z zaburzenia metabolizowania tłuszczów, w których biotyna bierze udział.
4. Zapobiega wypadaniu oraz pogorszeniu struktury włosa
U osób z niedoborem witaminy B7, bardzo częstym zjawiskiem jest ich wypadanie, oraz znaczna utrata wytrzymałości. Biotyna oprócz wzmocnienia struktury włosa, opóźnia ich siwienie, związane wraz z wiekiem.
Witamina B7 kumuluje cząsteczki siarki. Poprzez krew dostarcza siarkę umiejscowioną w korzeniu macierzy włosa, która odpowiada za siłę i elastyczność wiązań siarkowych, spajających łodygę włosa. Cząsteczki siarki zostają wbudowane w powstającą w nowych komórkach masę keratynową, wypełniającą łodygę włosa.
Biotyna reguluje również bezpośrednio metabolizm skóry włosów, wywierając pozytywny wpływ na stan ich korzeni i tempo wzrostu włosa.
5. Zapobiega łamaniu się paznokci
Witamina B7 może powodowa zwiększenie grubości płytki paznokci nawet o 25 %, do tego zmniejszając tendencje do rozdwajania.
6. Wspomaga funkcję tarczycy
Biotyna działa również na tarczycę, wspomagając pracę tego organu.
7. Dzięki zawartości związków siarki bierze udział w syntezie kwasu askorbinowego (witaminy C)
8. Umożliwia przemianę dwutlenku węgla
9. Biotyna razem z witaminą K uczestniczy w wytwarzaniu protrombiny która odgrywa bardzo ważną rolę w procesie krzepnięcia krwi.
Jakie są skutki niedoboru biotyny?
Do niedoboru biotyny dochodzi bardzo rzadko. Jednakże, na tę witaminę powinny zwrócić uwagę w szczególności kobiety w ciąży lub karmiące piersią.
Zmiany skórne
Objawy niedoboru biotyny są związane przede wszystkim z naszą skórą i można zobaczyć je gołym okiem. Pojawiają się na niej różnego rodzaju podrażnienia, przesuszenia, wysypki, a także stany zapalne. Może pojawić się rumień, nadmierne łuszczenie oraz zmiany łojotokowe.
Skóra może również zmieniać kolor na szarawy, a do tego niekiedy występują objawy przypominające nieco łuszczycę
Wypadanie i przetłuszczanie włosów
Osłabienie i łamanie się paznokci
Płytka paznokcia staje się cienka, a sam paznokieć bardzo się kruszy.
Podwyższenie poziomu cholesterolu we krwi
Objaw, który nie jest oczywisty i może wydawać się początkowo niezwiązany z niedoborem biotyny.
Zmiany zapalne jelit
Ze względu na to, że biotyna syntezowana jest przez florę bakteryjną.
Antybiotykoterapia
Biotyna jako witamina z grupy B jest wytwarzana przez florę bakteryjną znajdująca się w naszych jelitach. Proces ten może być natomiast zaburzony podczas stosowania silnej antybiotykoterapii. Zalecane jest wówczas w pierwszej kolejności przyjmowanie probiotyków, które odbudowują florę bakteryjną jelit. Oznacza to, że zamiast suplementować samą witaminę, wspiera się rozwój mikroorganizmów, które potrafią ją wyprodukować.
Bóle mięśniowe
Brak odpowiednich ilości biotyny w organizmie niekorzystnie wpływa także na mięśnie, co objawia się ich bólem, a niekiedy mrowieniem.
Inne objawy:
anemia
podwyższone stężenie cholesterolu i barwników żółciowych we krwi
depresje, halucynacje
brak koncentracji, senność, otępienie, rozdrażnienie
znużenie , biegunki, wymioty, zapalenie spojówek
bóle mięśniowe, osłabienie, apatia.
Skutki nadmiaru
Nie stwierdzono szkodliwości dla ludzi
Występowanie
Biotyna jest wytwarzana florę bakteryjną i może być dostarczana wraz z pożywieniem.
Biotyna występuje zarówno w produktach pochodzenia zwierzęcego, jak i tych roślinnych. Najbogatsze naturalne źródła tego związku w diecie to: wątroba wołowa, drożdże, sardynki, orzechy włoskie i migdały, soja, kalafior, żółtko jaja i grzyby oraz produkty zbożowe, np. otręby pszenne, czy płatki owsiane.
Biotynę , witaminę B7 zawierają również:
orzechy ziemne
mąka sojowa
krab
brązowy ryż
mąka pełnoziarnista
szpinak
marchew
pomidory
podroby
mięso
ryby morskie
nabiał
kalafior
bataty
awokado
Podsumowanie
- Biotyna jako witamina piękności odgrywa istotną rolę w zachowaniu zdrowej skóry, włosów i paznokci, co wynika z zawartości w składzie cząsteczek siarki
- O jej podaż powinien zadbać każdy, a w szczególności kobiety w ciąży oraz te, które karmią piersią.
- Jest wytwarzana przez florę bakteryjną znajdująca się w naszych jelitach. Proces ten może być natomiast zaburzony podczas stosowania silnej antybiotykoterapii. Zalecane jest wówczas w pierwszej kolejności przyjmowanie probiotyków w celu odbudowania naturalnej flory.
- Ciekawostką jest, że stężenie biotyny u płodu jest od 3 do 17 razy większe niż we krwi matki, co wynika z aktywnego jej transportu przez łożysko. Podobnie w przypadku ludzkiego mleka, w którym zawartość biotyny jest 10 do 100 razy wyższa, niż w surowicy.
- Biotyna wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, witalność, dobre samopoczucie, a także wrażliwość czuciową, m. in. odczuwanie bólu. Wspomaga ponadto funkcje tarczycy , przemianę dwutlenku węgla i uczestniczy wraz z witaminą K w syntezie protrombiny – czynnika krzepliwości krwi.