Zespoły korzeniowe to zespół chorobowy spowodowany zmianami tarczy międzykręgowej. Prowadzą one do uwypuklenia i wypadnięcia jądra miażdżystego oraz do ucisku korzeni rdzeniowych
Przyczyny i objawy
Ból poprzedzony urazem – dźwignięciem ciężaru w pozycji pochylonej, nagłym ruchem tułowia, kaszlem, kichnięciem osoby, która wcześniej miała bóle krzyża.
Ból kręgosłupa, pośladka, potem jednej kończyny. Umiejscowienie bólu poniżej kolana zależy od tego , który korzonek jest podrażniony
Siadanie, wstawanie z krzesła, kładzenie się do łóżka – powoli i z trudności.
Bóle korzeniowe...
są silne, uporczywe, bardzo dolegliwe i trudne do usunięcia,
nasila go stres, który zwiększa napięcie mięśni,
choroba społeczna,
następstwo zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa,
dochodzi do ucisku korzeni i wywołania bólu, parestezji, ubytków czucia, niedowładów, zaników mięśniowych.
Profilaktyka nawrotów bólów krzyża
nauczenie się wypoczywania – picie dużych ilości płynów, ćwiczenia oddechowo – ruchowe,
eliminacja stresu, człowiek wiecznie spięty – to osobowość bólów krzyża,
aktywny tryb życia – ćwiczenia ogólno-kondycyjne, – chodzenie dziennie ok. 3 km – co wzmocnia mięśnie brzucha,
utrzymanie prawidłowej postawy ciała podczas spania, dźwigania, chodzenia, jazdy samochodem,
unikanie chodzenia po schodach i nierównym terenie,
rzucenie palenia papierosów, które zwężają naczynia krwionośne.
Leczenie i pielęgnacja w bólach korzeniowych
unieruchomienie i odciążenie kręgosłupa,
pod materac położenie deski,
ułożenie chorego z kończynami ugiętymi w stawach biodrowych i kolanowych pod kątem prostym,
masaże, okłady parafinowe, ultradźwięki, prądy diadynamiczne,
leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, leki zmniejszające napięcie mięśni,
ćwiczenia mięśni brzucha i mięśni przykręgosłupowych,
aktywny tryb życia, stosowanie ćwiczeń ogólnokondycyjnych, utrzymywanie prawidłowej postawy ciała w każdej sytuacji, podczas spania, chodzenia i dźwigania służy profilaktyce zespołów bólowych.
ZASADY ZAPOBIEGANIA NAWROTOM BÓLÓW KRZYŻA
Pozycja stojąca
wysoko unieść głowę,
wciągnąć brzuch,
zacisnąć pośladki,
naprzemiennie stawiać stopy na niewielkim stołku,
unikać trwania zbyt długo jednej pozycji, np. stania,
unikać pochylania się, raczej kucać,
podczas schylania plecy powinny być wyprostowane a nogi ugięte w kolanach,
unikać sięgania do góry lub na dół, zamykania okien.
Pozycja siedząca
- uda tworzą kąt prosty z kręgosłupem, pochylenie powoduje nadmierne przeciążenie krążków krzyża,
- unikać siadania na miękkich fotelach,
- podczas siedzenia nie wyginać się do tyłu, by nie dochodziło do przeprostu w odcinku lędźwiowym,
- unikać zakładania nogi na nogę,
- unikać gwałtownego odwracania się.
Podnoszenie ciężarów
nie podnosić ciężarów z pozycji pochylonej, należy uginać kolano,
nie podnosić ciężarów powyżej pasa,
ciężar rozkładać na oba ramiona, korzystać z plecaka,
ciężar raczej wozić niż nosić (np. w sklepie korzystać z wózka, nie z koszyka).
Pozycja leżąca
podłoże zbyt miękkie, podobnie jak i zbyt twarde, jest szkodliwe, ponieważ powoduje nieprawidłowe ułożenie kręgosłupa,
zalecany jest półsztywny materac dopasowujący się do fizjologicznych wygięć kręgosłupa,
unikać dużych poduszek, najlepsza jest poduszka, która wypełnia kąt,
między szyją a barkiem i utrzymuje głowę w przedłużeniu linii kręgosłupa (przy ułożeniu na plecach i na boku),
wstając z łóżka, obrócić się „w kawałku”, podciągnąć kolana, potem spuścić nogi z łóżka, nie siadać na kanapie z wyprostowanymi nogami,
codziennie chodzić przynajmniej 3 kilometry i uprawiać gimnastykę ogólnokondycyjną oraz ćwiczenia wzmacniające mięśnie brzucha (wypięty i obwisły brzuch przeciąża dyski w okolicy krzyżowej),
przy prowadzeniu samochodu przesunąć siedzenie do przodu oraz robić przerwy podczas jazdy, przejść się,
porzucić palenie – papieros zwęża naczynia krwionośne nie tylko w sercu, także w tkankach okolicy krzyżowo-lędźwiowej,
unikać chodzenia po schodach i nierównym terenie.
Źródła:
1. Schiefele Staudt Dach, Choroby wieku podeszłego-postępowanie pielęgnacyjne [w:], Pielęgniarstwo geriatryczne, pod red.: Galusa K., Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław 1998, Wydanie I, s. 26-28, 32-34, 41-43.
2. Adamczyk K., Pielęgnowanie chorych po udarach mózgowych, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2003.
3. Adamczyk K., Turowski K., Procedury pielęgnowania w neurologii i neurochirurgi, Wydawnictwo NeuroCentrum, Lublin 2007.
4. Adamczyk K., Pielęgniarstwo neurologiczne, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2000, Wydanie I.
5. Muszalik M., Formy opieki nad osobami w starszym wieku, [w:], Kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku, pod red. Kędziory- Kornatowskiej K., Muszalik M. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007, Wydanie I.
6. Ślusarska B. ,Zarzycka K., Zahradniczek K., Podstawy pielęgniarstwa tom I. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków: Pielęgniarstwo i Położnictwo, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2008., Wydanie II.
Zobacz również:
>>> Schorzenia obwodowego układu nerwowego
>>> Neuropatia
>>> Kauzalgia
>>> Neuralgia trójdzielna (rwa twarzowa)
>>> Polineuropatia (zapalenie wielonerwowe)
>>> Porażenie nerwu twarzowego (nerwu VII czaszkowego) – Porażenie Bella
>>> Uszkodzenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego (nerw VIII czaszkowy)