Budowa, funkcje oraz występowanie JĄDRA KOMÓRKOWEGO

Edytowano: 20-05-2020, godz. 20:01
Jądro komórkowe jest organellum niezbędnym do życia. Posiada DNA (materiał genetyczny) – to od niego zależą funkcje komórki. W jądrze komórkowym rozpoczyna się proces replikacji DNA. Odpowiada również za dokładne i precyzyjne rozdzielenie materiału genetycznego komórkom potomnych. Bez jądra komórkowego nie możliwe byłoby przekazywanie cech potomstwu czyli dziedziczenie. Oprócz tego stanowi “centrum dowodzenia komórek” sterując ich czynnościami życiowymi czyli metabolizmem.
Budowa jądra komórkowego

Występowanie jądra komórkowego

  • Jądro komórkowe występuję wyłącznie w komórkach eukariotycznych. 
  • Komórka eukariotyczna nie jest zdolna do istnienia bez jądra. W organizmie człowieka tylko erytrocyty nie posiadają jądra komórkowego – dlatego istnieją tylko 3 miesiące.
  • W większości komórek występuje jedno jądro.
  • Wiele jąder komórkowych zawierają komórki włókien mięśni szkieletowych. Komórki takie nazywane są komórczakami lub syncytium.
  • Istnieją również komórki o jądrach sprzężonych, tzw. komórki dikariotyczne spotykane u grzybów.

Główne funkcje jądra komórkowego:

  • Poprzez DNA jądro steruje procesami metabolicznymi komórki.
  • Gromadzi i przechowuje informację genetyczną (w DNA) o cechach organizmu.
  • Za pośrednictwem mRNA przekazuje informację genetyczną na rybosomy.
  • Bierze udział w podziałach:

Budowa jądra komórkowego

Chromatyna jądrowa:
  • Chromatyna to wielokrotnie zwinięta nić DNA z białkami histonowymi i białkami niehistonowymi.
  • Chromatyna występuje w dwóch postaciach:  euchromatyny – w luźnej postaci, zawierającej geny ulegające ekspresji, heterochromatyny – w skondensowanej postaci, zawierające geny nie ulegające ekspresji.
  • Podczas podziału chromatyna układa się w widoczne pod mikroskopem wydłużone struktury zwane chromosomami.
  • W obrębie chromatyny znajdują się jąderka.
 
Jąderko:
 
Otoczka jądrowa:
  • Otoczka jądrowa jest zbudowana z dwóch błon oddzielających wnętrze jądra komórkowego od cytozolu.
  • Błona ta nazywaną błoną białkowo-lipidową zawiera otworki zwane porami.
 
Pory w otoczce jądrowej:
  • Pory zapewniają wymianę substancji między wnętrzem jądra a cytozolem.
  • Umożliwiają kontakt z cytoplazmą. 
 
Kariolimfa:
  • Kariolimfa (sok jądrowy) to płyn wypełniający jądro komórkowe.
  • W niej znajdują się enzymy (białka) odpowiedzialne za syntezę DNA i RNA.
  • W soku jądrowym zawieszona jest chromatyna z białkami.
Źródła:
1.  Fuerst J., Jakubowska A., Król I.: Tablice. Biologia. Chemia. Wydawnictwo „GREG”, Kraków 2018.
2.  Fuerst J.: Biologia. Vademecum liceum, technikum. Wydawnictwo GREG, Kraków 2008. 
3.  Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel. J.: Teraz Matura 2019. Biologia Tuż przed Egzaminem. Nowa Era, Wydanie II, Warszawa 2017.
4.  Pyłka Gutowska E.: Vademecum Maturzysty Biologia, Wyd. „Oświata”, Warszawa 2002.
5.  https://pl.freepik.com/premium-wektory/interfejs-naukowy-do-analizy-komorek_5368860.htm#query=jądro%20&position=0

INNE TEMATY:

3 comments

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.