Budowa, funkcje oraz występowanie MITOCHONDRIUM

Edytowano: 03-06-2020, godz. 16:30
Mitochondrium stanowi centrum energetyczne komórki. To organellum w którym odbywa się proces utleniania biologicznego (oddychania wewnątrzkomórkowego). Mitochondria wytwarzają  większość komórkowego ATP i są głównym “spożywcą” tlenu w organizmie.
Budowa mitochondrium

Główna funkcja mitochondrium

  • Wytwarzanie energii (ATP) w procesie oddychania tlenowego i gromadzenie jej w postaci wysokoenergetycznych wiązań w ATP.
  • Dostarczenie komórce energii (ATP) niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania. 

Budowa mitochondrium

PODWÓJNA BŁONA BIAŁKOWO-LIPIDOWA:
  • Mitochondrium otoczone jest przez podwójną błonę białkowo-lipidową.
  • Błona zewnętrzna jest gładka i przepuszczalna dla wielu związków i jonów.
  • Przestrzeń międzybłonowa obejmuje szczelinę pomiędzy zewnętrzną i wewnętrzną błoną oraz światło grzebieni mitochondrialnych.
  • Przestrzeń międzybłonowa jest bogata w H+. 
  • Błona wewnętrzna mocno pofałdowana i tworzy, tzw. grzebienie mitochondrialne.
  • W skład błony wewnętrznej wchodzą wyspecjalizowane nośniki i pompy transportujące wybiórczo niektóre substancje.
  • Enzymy katalizujące oddychanie komórkowe oprócz w matrix znajdują się na grzebieniach mitochondrialnych.
  • Enzymy znajdujące się na grzebieniach mitochondrialnych to:
    • syntetaza ATP
    • białka łańcucha oddechowego: cytochromy, oksydaza cytochromowa
  • Mocne pofałdowanie błona wewnętrzna (grzebienie mitochondrialne) znacznie zwiększa powierzchnię, na której mogą znajdować się enzymy – co wpływa na zwiększenie intensywności zachodzących reakcji.
  • Im więcej energii potrzebuje komórka, tym więcej ma mitochondriów i więcej grzebieni w ich wnętrzu.
 
MATRIX (MACIERZ MITOCHONDRIALNA)
  • Matrix jest płynną substancją wypełniającą wnętrze mitochondrium.
  • Przypomina cytoplazmę komórki.
  • W niej znajdują się wiele kopii kolistej cząsteczki DNA (genom mitochondrialny), liczne rybosomy i enzymy.
  • Enzymy katalizujące oddychanie komórkowe oprócz na grzebieniach mitochondrialnych znajdują się w matrix.
  • Enzymy rozpuszczone w matrix to enzymy cyklu kwasu cytrynowego i cyklu mocznikowego.
 
DNA I RYBOSOMY
  • Obecność DNA i rybosomów czyni mitochondrium strukturą autonomiczną – niezależną od funkcji jądra.

Oddychanie komórkowe

  • Do przebiegu reakcji oddychania komórkowego niezbędny jest tlen.
  • Reakcje oddychania tlenowego dostarczają komórce znacznych ilości energii.
  • Enzymy katalizujące oddychanie komórkowe znajdują się w matrix oraz na grzebieniach mitochondrialnych. 
  • Im więcej energii potrzebuje komórka, tym więcej ma mitochondriów i więcej grzebieni w ich wnętrzu.

Przydatne !!

  • Mitochondria nie występują we wszystkich komórkach eukariotycznych. Wyjątkiem są erytrocyty ssaków, które je utraciły wskutek specjalizacji.
  • Nowe mitochondria powstają zazwyczaj poprzez wzrost i podział już istniejących.
  • Mitochondria dzielą się nie tylko podczas podziałów komórkowych.
  • Wnętrze komórki wypełnione jest substancją białkową.
  • Im więcej energii potrzebuje komórka, tym więcej ma mitochondriów i więcej grzebieni w ich wnętrzu.
  • Szczególnie dużo mitochondriów mają włókna mięśniowe i neurony.
Źródła:
1.  Fuerst J.: Biologia. Vademecum liceum, technikum. Wydawnictwo GREG, Kraków 2008.
2.  Fuerst J., Jakubowska A., Król I.: Tablice. Biologia. Chemia. Wydawnictwo „GREG”, Kraków 2018.
3.  Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel R.: Teraz Matura. Biologia Vademecum, Nowa Era, Warszawa 2015.
4.  Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel. J.: Teraz Matura 2019. Biologia Tuż przed Egzaminem. Nowa Era, Wydanie II, Warszawa 2017.
5.  Mikołajczyk M., Zygmunt J.: Vademecum Maturzysty Biologia. Najlepsze wydanie na rok 2018, Wydawnictwo Greg, Kraków 2017.
6.  Pyłka Gutowska E.: Vademecum Maturzysty Biologia, Wyd. „Oświata”, Warszawa 2002.

INNE TEMATY:

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.