Dopóki komórka znajduje się w stanie równowagi wewnętrznej, funkcjonuje prawidłowo. Stan ten nazywany jest homeostazą. Komórka wówczas jest w stanie utrzymywać:
stałe stężenie poszczególnych substancji
optymalne pH
prawidłowe ciśnienie osmotyczne
Zachwianie równowagi powyżej wymienionych parametrów powoduje nieprawidłowe jej funkcjonowanie i w konsekwencji może prowadzić do śmierci. W naszym organizmie nieustannie jedne komórki obumierają, a na ich miejsce powstają nowe. Istnieją dwa procesy obumierania komórki: apoptoza – występująca naturalnie w organizmie oraz nekroza – zachodząca w warunkach chorobowych.
Apoptoza
Apoptoza jest procesem naturalnym (fizjologicznym).
Dochodzi do obkurczenia się komórki. Wnętrze jest rozkładane, a pozostałości są wchłaniane przez krwinki białe (leukocyty).
Na zewnątrz komórki nie wydostają się żadne szkodliwe substancje.
Organizm sprawuje pełną kontrolę nad zniszczeniem wadliwej komórki.
Sygnał wywołujący apoptozę jest reakcja organizmu na informacje o nieprawidłowym funkcjonowaniu komórki.
Niektórym komórkom udaje się oszukać sygnał. Taką właściwość mają komórki nowotworowe, które pomimo wysyłanych sygnałów nie ulegają zniszczeniu (apoptozie).
Nekroza
Nekroza jest zjawiskiem patologicznym (chorobowym) prowadzącym do niebezpiecznego obumierania komórek. Zachodzi na wskutek nagłego i silnego zaburzenia homeostazy, najczęściej pod wpływem czynników zewnętrznych, np. oparzenia. Wówczas dochodzi do martwicy tkanek i towarzyszącymi jej stanami zapalnymi.
Zawartość komórki wydostaje się na zewnątrz oraz do przestrzeni między komórkami. Zawartość tą stanowią enzymy oraz szkodliwe produkty przemiany materii.
Gdy zjawisko dotyczy większość komórek dochodzi do poważnych zaburzeń funkcjonowania organizmu.
Źródła:
1. Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel. J.: Teraz Matura 2019. Biologia Tuż przed Egzaminem. Nowa Era, Wydanie II, Warszawa 2017.
2. Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel R.: Teraz Matura. Biologia Vademecum, Nowa Era, Warszawa 2015.
3. Fuerst J.: Biologia. Vademecum liceum, technikum. Wydawnictwo GREG, Kraków 2008.
4. https://pl.freepik.com/darmowe-zdjecie/tlo-medyczne-z-postaci-meskiej-dzialajace-na-komorkach-wirusa_2023797.htm#page=3&query=cells&position=6
Zobacz również:
>>> Budowa, funkcje oraz występowanie LIZOSOMU
>>> Budowa, funkcje oraz występowanie RYBOSOMU
>>> Budowa, funkcje oraz występowanie APARATU GOLGIEGO
>>> Budowa, funkcje oraz występowanie ŚCIANY KOMÓRKOWEJ
>>> Budowa, funkcje oraz występowanie MITOCHONDRIUM
>>> Budowa, funkcje oraz występowanie JĄDRA KOMÓRKOWEGO
>>> Charakterystyka składników cytoszkieletu (mikrofilamenty, filamenty pośrednie, mikrotubule)
>>> Podobieństwa i różnice w budowie komórki eukariotycznej i prokariotycznej
>>> Cechy mitochondrium jako organelli autonomicznej i jako zależnej od komórki