Kamica nerkowa - co to jest? Jak powstaje?
Kamica nerkowa polega na odkładaniu oraz wytrącaniu się w drogach moczowych nierozpuszczalnych złogów substancji chemicznych – stanowiący prawidłowy lub patologiczny składnik moczu. Gromadzące się substancje chemiczne budują tzw. kamienie, które zalegając w drogach moczowych upośledzają funkcje nerek.

Postacie kamic nerkowych ze względu na skład budulcowy kamieni:
- Szczawianowa
- Fosforanowa:
- Fosforanowo- wapniowa
- Fosforanowo- magnezowo- amonowa (struwitowa)
- Moczanowa
- Cystynowa
- Wapniowa
- Ksantynowa
Przyczyny powstawania kamic nerkowych:
- wysokie stężenie w moczu: wapnia, fosforanów, szczawianów, kwasu moczowego, cystyny
- zbyt mała ilość płynów w diecie lub nadmierna ich utrata
- bardzo duża podaż witaminy C, niedobory witaminy B6
- niedobór magnezu, cytrynianów, który ogranicza krystalizację składników moczu
- przewlekłe zakażenia układu moczowego i leki
- wysokie lub zbyt niskie stężenie jonów wodorowych (pH) w moczu, zmniejszające rozpuszczalność niektórych składników moczu
- uwarunkowania genetyczne
Ogólne zalecenia dietetyczne dla wszystkich typów kamic nerkowych
1. Wybór właściwej diety zależy od rodzaju kamieni i kryształków obecnych w moczu. Z pożywienia należy wykluczyć pokarmy obfitujące w substancje tworzące złogi w drogach moczowych oraz należy:
• ograniczyć spożycie soli kuchennej oraz wszystkich przetworów z dodatkiem soli (kiszonki, konserwy)
• ograniczyć spożycie koncentratów spożywczych i przypraw do zup i potraw z glutaminianem
sodu (zupy w proszku, rosoły w kostce, sosy w proszku)
• ograniczyć przyprawy ostre i pikantne.
2. W każdym przypadku kamicy nerkowej należy przyjmować większe ilości płynów, aby ilość oddawanego moczu wynosiła ok. 2 litrów na dobę. Mogą być to zwykłe napoje (z wyjątkiem zabronionych w danym typie kamicy), jak również woda stołowa, wody mineralne tj.: „Jana”, „Marysieńka”, napar z brzozy, melisy, słaba herbata. Należy podawać płyny przed snem, ponieważ rozcieńczają mocz w godzinach nocnych.
3. Należy zapobiegać zastojowi moczu przez jego częste oddawanie.
4. W kamicy moczanowej należy dążyć do obniżenia kwaśności moczu, spożywając pokarmy alkalizujące ( produkty mleczne, marchew, sałata, buraki, ziemniaki, seler, orzechy, kalafior, rzodkiewki ). Jeżeli w moczu znajdują się kryształy fosforanu amonowo-magnezowego lub szczawianów, należy spożywać pokarmy zakwaszające ( jaja, drób, ryby, mięso, produkty zbożowe, sery, śliwki, borówki, żurawiny, rodzynki – ze względu na zawartość kwasu benzoesowego).
5. Alkohol jest zabroniony.
Kamica szczawianowa - dieta z ograniczeniem cukru i warzyw bogatych w szczawiany oraz zwiększeniem ilości mięsa, drobiu, ryb, jaj i produktów zbożowych
Kamica szczawianowa polega na odkładaniu się w drogach moczowych kamieni szczawianowych.
Stwierdzono, że wydalanie szczawianów z moczem wzrasta po zjedzeniu pokarmów bogatych w te związki. Dlatego w leczeniu kamicy szczawianowej stosuje się dietę z wyłączeniem pokarmów zawierających większą ilość kwasu szczawiowego, aby przynajmniej odciąć dowóz tego związku z zewnątrz, skoro nie możemy przeciwdziałać jego wytwarzaniu się w organizmie.
Wskazania w diecie szczawianowej
Należy zwiększyć spożycie magnezu (zawartym w kaszach gruboziarnistych np. w kaszy gryczanej, orzechach włoskich, w bananach, warzywach liściastych), fosforanów i cytrynianów oraz ograniczyć podaż białka zwierzęcego. Wskazane jest również zwiększenie ilości podanych płynów.
Wskazane produkty:
produkty zbożowe z pełnego ziarna (pieczywo razowe, gruboziarniste kasze, płatki owsiane, jęczmienne)
masło
mięso
warzywa, ogórki, kukurydza, cebula, sałata, kapusta
owoce cytrusowe, soki owocowe
Zalecane jest również zwiększenie w jadłospisie pokarmów zakwaszających mocz (takich jak: mięso, ryby, wędliny, jajka, pieczywo).
Bezwględne przeciwwskazania w diecie szczawianowej
Z jadłospisu należy wykluczyć:
szczaw
szpinak
rabarbar
rośliny strączkowe
botwina
pieprz
rzepę
suszone śliwki i figi
cytrynę
czekoladę
kakao
mocną herbatę, kawę
konserwy mięsne i rybne
kiszonki
ostre przyprawy
przyprawy z glutaminianem sodu
koncentraty zup i sosów
Należy ograniczyć spożywanie:
marchwi
buraków
ziemniaków
grochu
cukru – nadmierna ilość cukru w pożywieniu nawet u zdrowej osoby może doprowadzić do wytworzenia się kwasu szczawiowego w organizmu; Z tego względu zaleca się zmniejszenie zużycia cukru i słodyczy.