Kamica wapniowa: przyczyny powstawania, produkty zalecane i przeciwwskazane.

Kamica nerkowa - co to jest? Jak powstaje?

Kamica nerkowa polega na odkładaniu oraz wytrącaniu się w drogach moczowych nierozpuszczalnych złogów substancji chemicznych – stanowiący prawidłowy lub patologiczny składnik moczu. Gromadzące się substancje chemiczne budują tzw. kamienie, które zalegając w drogach moczowych upośledzają funkcje nerek.

Postacie kamic nerkowych ze względu na skład budulcowy kamieni:

  • Szczawianowa
  • Fosforanowa:
    • Fosforanowo- wapniowa
    • Fosforanowo- magnezowo- amonowa (struwitowa)
  • Moczanowa
  • Cystynowa 
  • Wapniowa
  • Ksantynowa

Przyczyny powstawania kamic nerkowych:

  • wysokie stężenie w moczu: wapnia, fosforanów, szczawianów, kwasu moczowego, cystyny
  • zbyt mała ilość płynów w diecie lub nadmierna ich utrata
  • bardzo duża podaż witaminy C, niedobory witaminy B6
  • niedobór magnezu, cytrynianów, który ogranicza krystalizację składników moczu
  • przewlekłe zakażenia układu moczowego i leki
  • wysokie lub zbyt niskie stężenie jonów wodorowych (pH) w moczu, zmniejszające rozpuszczalność niektórych składników moczu
  • uwarunkowania genetyczne

Ogólne zalecenia dietetyczne dla wszystkich typów kamic nerkowych

1.  Wybór właściwej diety zależy od rodzaju kamieni i kryształków obecnych w moczu. Z pożywienia należy wykluczyć pokarmy obfitujące w substancje tworzące złogi w drogach moczowych oraz należy:
• ograniczyć spożycie soli kuchennej oraz wszystkich przetworów z dodatkiem soli (kiszonki, konserwy)
• ograniczyć spożycie koncentratów spożywczych i przypraw do zup i potraw z glutaminianem
sodu
(zupy w proszku, rosoły w kostce, sosy w proszku)

• ograniczyć przyprawy ostre i pikantne.
2.  W każdym przypadku kamicy nerkowej należy przyjmować większe ilości płynów, aby ilość oddawanego moczu wynosiła ok. 2 litrów na dobę. Mogą być to zwykłe napoje (z wyjątkiem zabronionych w danym typie kamicy), jak również woda stołowa, wody mineralne tj.: „Jana”, „Marysieńka”, napar z brzozy, melisy, słaba herbata. Należy podawać płyny przed snem, ponieważ rozcieńczają mocz w godzinach nocnych.
3.  Należy zapobiegać zastojowi moczu przez jego częste oddawanie.
4.  W kamicy moczanowej należy dążyć do obniżenia kwaśności moczu, spożywając pokarmy alkalizujące ( produkty mleczne, marchew, sałata, buraki, ziemniaki, seler, orzechy, kalafior, rzodkiewki ). Jeżeli w moczu znajdują się kryształy fosforanu amonowo-magnezowego lub szczawianów, należy spożywać pokarmy zakwaszające ( jaja, drób, ryby, mięso, produkty zbożowe, sery, śliwki, borówki, żurawiny, rodzynki – ze względu na zawartość kwasu benzoesowego).

5.  Alkohol jest zabroniony.

Kamica wapniowa - dieta z ograniczeniem wapnia

Kamica wapniowa polega na odkładaniu się w drogach moczowych soli wapnia. Należy zmniejszyć spożycie potraw zawierających większe ilości wapnia, a więc głównie nabiału.
Czysta postać kamicy wapniowej występuje jednak rzadko i nie ma specjalnego znaczenia klinicznego.
 
Częściej występują mieszane formy kamicy wapniowej:
  • kamica moczanowo-wapniowa
  • kamica szczawianowo-wapniowa
  • kamica fosforanowo-wapniowa
Leczenie i dieta w kamicy wapniowej polega na dodatkowym ograniczeniu produktów zawierających w swym składzie wapń.

Przeciwwskazania w kamicy nerkowej

W kamicy nerkowej należy zmniejszyć podaż mleka i przetworów mlecznych. Jest ono przeciwwskazane, szczególnie przy kamicy wapniowej przebiegającej z hiperkalciurią absorpcyjną, tzn. polegającą na zwiększeniu wzrostu stężenia jonów wapniowych w moczu spowodowane zwiększonym wchłanianiem tego składnika w jelitach.
 
Nie pomoże ono jednak, a nawet może zaszkodzić w wypadkach, gdy kamica wapniowa spowodowana jest nadmiernym wydalaniem wapnia przez nerki (defekt nerkowy) lub wzmożonym wypłukiwaniem wapnia z kości, jak dzieje się w osteoporozie lub nadczynności przytarczyc.
 
W leczeniu kamicy wapniowej stwierdzono również dobry wpływ ograniczenia podaży produktów spożywczych zawierających szczawiany.
 
Należy ograniczyć spożywanie:
  • borówek
  • winogron
  • roślin strączkowych
  • szpinaku
  • rabarbaru
  • agrestu
  • rodzynek
  • śliwek
  • goździków
  • kakao
  • szczawiu
  • fasoli
  • pomidorów
  • brukselki
  • pomarańczy
  • ananasa
  • truskawek
Źródła:
1.  Gajewski P. (red.): Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna Praktyczna, Kraków 2013.
2.  Maruszak J., Sądowska S.: Wielka Encyklopedia Zdrowia od A do Z. Wydawnictwo Literat, Toruń 2010.
3.  https://pl.freepik.com/premium-zdjecie/piekna-mloda-kobieta-czuje-silny-bol-kregoslupa-problemy-zdrowotne_5193838.htm#page=1&query=nerki&position=2

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.