Koronawirus SARS-CoV-2 to wirus wywołujący chorobę o nazwie COVID-19. Pierwszy przypadek zakażenia odnotowano w grudniu 2019 r. w mieście Wuhan w Chinach.
Przebieg mutacji koronawirusa COVID-19:
Koronawirus SARS-CoV-2 należy do rodziny koronawirusów (Coronaviridae), który po raz pierwszy rozpoznano u ludzi w latach 60. XX w. Wówczas wyizolowano dwa patogeny – HCoV-229E oraz HCoV-OC43. Gatunki tych wirusów mogą powodować u ludzi zakażenia dróg oddechowych, zazwyczaj o lekkim przebiegu.
Na początku XXI w. – prawdopodobnie w wyniku mutacji wirusów zwierzęcych, pojawiły się nowe gatunki koronawirusa ludzkiego. W 2002 r. odnotowano pierwsze przypadki zakażenia wirusem SARS-CoV powodujący zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej (SARS). Koronawirus z gatunku SARS (z ang. severe acute respiratory syndrome) wywołał na całym świecie epidemię zapalenia płuc. Globalna epidemia została opanowana w kilka miesięcy, dzięki sprawnej współpracy służb sanitarnych na całym świecie.
W 2012 r. doszło do nowej epidemii o ciężkim przebiegu, często śmiertelnym dotyczącym układu oddechowego. Choroba ta została wywoływana przez wirusa MERS-CoV – czyli bliskowschodniego zespołu niewydolności oddechowej (MERS).
W grudniu 2019 r. odkryto kolejny ludzki koronawirus, wstępnie o nazwie koronawirus 2019-nCoV. Później nazwano go oficjalnie: koronawirus SARS-CoV-2 (koronawirus SARS typu 2). Koronawirus z Chin (SARS-CoV-2) jest nowym podtypem koronawirusa z rodziny SARS i MERS.
W latach 2002-2003 SARS doprowadził do śmierci ok.800 osób na całym świecie. Odpowiedzialny jest on za epidemię choroby zakaźnej o nazwie COVID-19 (coronavirus disease 2019, choroba koronawirusowa z roku 2019).
Jaka nazwa SARS-CoV-2 czy COVID-19?
SARS-CoV-2 jest nazwą wirusa koronawirusa;
COVID-19 to nazwa określająca chorobę układu oddechowego, którą ten wirus SARS-CoV-2 wywołuje.
Koronawirus COVID-19 przypadki zakażenia:
Najwięcej potwierdzonych przypadków zakażenia koronawirusem COVID-19 zarejestrowano:
w Chinach
we Włoszech
w Korei Południowej
w Iranie
w Japonii
w Tajlandii
w Wietnamie
w Singapurze
w Tajwanie
Objawy zakażenia koronawirusa COVID-19:
Koronawirusy są grupą wirusów wywołujących infekcje układu oddechowego. Przeważnie wywołują łagodne infekcje górnych dróg oddechowych, lecz mogą doprowadzić również do rozwinięcia niebezpiecznego zapalenia płuc o śmiertelnym przebiegu.
Okres inkubacji koronawirusa SARS-CoV-2 wynosi od 1 do 14 dni – najczęściej ok. 5 dni. Wg WHO trzy najbardziej charakterystyczne objawy koronawirusa to:
wysoka gorączka
kaszel
duszność, płytki oddech
Powyżej wymienione objawy wskazują na zapalenie płuc, do którego może prowadzić koronawirus, czyli zakażenia dolnych dróg oddechowych, Badaniem potwierdzającym podejrzenie zapalenia płuc jest RTG klatki piersiowej.
Inne “niestandardowe” objawy koronawirusa COVID-19 :
ból mięśni
ból głowy
ból gardła
zmęczenie, uczucie rozbicia
przekrwienie błony śluzowej nosa
katar
problemy z narządem wzroku, zapalenie spojówek
problemy trawienne, biegunka
brak apetytu
zaburzenia psychiczne
Odnotowano przynajmniej kilka nietypowych przypadków koronawirusa. Media podają przypadek 45-letniego pacjenta, który do szpitala zgłosił się z powodu uciążliwej biegunki, u którego ostatecznie potwierdzono koronawirusa.
Warto wiedzieć, że ponad 80% osób zarażonych wirusem na terenie Chin (wg informacji chińskich władz) miało opisane wyżej objawy w łagodnej wersji.
Powyższej wymienione objawy są bardzo zbliżone do tych, jakie daje grypa lub przeziębienie, więc można łatwo zbagatelizować ryzyko. Nie powinno odwiedzać publicznych miejsc oraz ograniczyć kontakt z ludźmi. Próbując wstępnie, samodzielnie się zdiagnozować, należy odpowiedzieć na dwa dodatkowe pytania:
Czy w ciągu minionych dwóch tygodni przybywało się w regiona wysokiego ryzyka? Przede wszystkim chodzi o Chiny, Singapur, Hongkong, Tajlandię, Koreę Południową, Włochy i inne kraje wymienione powyżej.
Czy miałeś kontakt z ludźmi, którzy odwiedzały któreś z wymienionych miejsc?
Pozytywna odpowiedź na powyższe pytania (przy obecności objawów, nawet jeżeli nie są o ostrym przebiegu) powinna oznaczać niezwłoczny, wstępnie telefoniczny (!) kontakt z lekarzem (POZ lub stacji sanitarno-epidemiologicznej lub oddziału obserwacyjno-zakaźnego lub oddziału zakaźnego), który udzieli wskazówek co dalszego postępowania. W żadnym przypadku nie należy samodzielnie wychodzić do placówki ochrony zdrowia bez wcześniejszego kontaktu z lekarzem !
Drogi zakażenia koronawirusa SARS-CoV-2:
Droga kropelkowa (przenoszenie się wirusa “z człowieka na człowieka”);
Przedmioty i powierzchnie wokół osoby zarażonej – następnie dotykając ust, nosa lub oczu. Brakuje jednak dokładniejszych danych dot. długości przetrwania koronawirusa SARS-CoV-2 na powierzchniach i przedmiotach. Badania sugerują, że od kilku godzin lub nawet kilka dni. Czas przetrwania wirusa zależy od czynników, tj rodzaj powierzchni, wilgotność i temperatura powietrza;
Wg wstępnych badań, sugerowano, że koronawirus SARS-CoV-2 może być obecny nawet w kale – jednak występuje niskie ryzyko, zakażenia się wirusem drogą fekalno-oralną
Brak danych przemawiających za tym, że koronawirus SARS-CoV-2 przenosi się w powietrzu
Ogólnie koronawirusy są powszechne u zwierząt. Zakażenie wirusem SARS-CoV wiązano z cywetami, natomiast pojawienie się wirusa MERS-CoV z wielbłądami dromaderami. Obecnie brak informacji dot. szerzenia zakażenia przez zwierzęta wirusem SARS-CoV-2. WHO zaleca zachowanie ostrożności podczas kontaktu z dzikimi zwierzętami. Jednocześnie brakuje jednoznacznych informacji na temat czy zwierzęta domowe, tj. psy i koty, mogłybyć rezerwuarem wirusa wywołującego COVID-19. Obecnie brakuje również dowodów na to, iż wirus może być przenoszony z człowieka na zwierzęta domowe. 28 lutego 2020 r. w Hongkongu wykryto SARS-CoV-2 u psa, jednak wyniki z wymazu z pyska i nosa zwierzęcia wykazały wynik “lekko pozytywny”.
Koronawirus SARS-CoV-2: osoby podatne na zakażenie:
osoby dorosłe po 65 r.ż – najmniejszą liczbę zachorowań odnotowuje się wśród osób młodych
dzieci przed 2 r.ż.
osoby cierpiące na choroby przewlekłe (tj. nadciśnienie, choroby serca, cukrzyca), z obniżoną odpornością – w szczególności chorujący choroby płuc
mężczyźni
Koronawirus - przebieg i śmiertelność:
Koronawirus COVID-19 ma łagodny przebieg u 80% zakażonych. W niektórych przypadkach nie rozwijają się żadne objawy;
U 15-20% zakażonych obserwuje się ciężki przebieg choroby w szczególności u:
osób starszych po 65 r.ż.
osób z obniżoną odpornością, którym towarzyszą inne choroby, w szczególności przewlekłe (nadciśnienie, choroby serca i płuc, cukrzyca)
U 2-3% osób chorych dochodzi do zgonu.
Śmiertelność na koronawirusa COVID-19 rośnie wraz z wiekiem zarażonego:
Do 50. roku życia jest to ułamek procenta
U osób powyżej 80. r.ż. – kilkanaście procent
Naukowcy z PAN informują, że wskaźniki śmiertelności mogą być zawyżone. Próby oszacowania rzeczywistej śmiertelności wskazują na poziom 0,3-1 proc. Brakuje danych dot. odsetka osób zakażonych przechodzących infekcję bezobjawowo. W związku z tym, że osoby te nie potrzebują pomocy medycznej, trudno je ująć w statystykach epidemiologicznych.
Specjaliści z WHO uspokajają, że ryzyko zakażenia od osoby, która nie wykazującej objawów infekcji jest bardzo niskie. Wielu chorych z koronawirusem COVID-19 doświadcza jedynie łagodnych objawów. Zdarza się to szczególnie we wczesnych stadiach choroby. Możliwe jest zatem zakażenie od osoby, która nie czuje się źle, ale ma tyko np. łagodny kaszel.
Koronawirus COVID-19 - leczenie:
Koronawirus SARS-CoV-2 potwierdzany jest badaniami laboratoryjnymi po pobraniu próbek wymazu z nosa i gardła. Na wynik oczekuje kilka godzin. Kwarantanna trwa 14 dni.
Leczenie koronawirusa COVID-19 polega głównie na leczeniu objawowym.
W najcięższych przypadkach COVID-19 prowadzi do zapalenia płuc i prowadzi do znacznych trudności w oddychaniu, które stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia.
Personel medyczny skupia się na przyniesieniu ulgi chorego i ułatwieniu mu oddychania, przez podłączenie do respiratora lub podanie tlenu.
Gorączkę i objawy grypopodobne leczy się tak, jak grypę – lekami przeciwzapalnymi i przeciwgorączkowymi.
Obecnie nie istnieje konkretny lek przeciwwirusowy, zapobiegający lub leczący tę chorobę.
Podejmowane są próby leczenia lekami antyretrowirusowymi, podawanymi w przypadku zakażenia HIV. PAN wskazuje możliwe, korzystne efekty podawania inhibitorów proteazy HIV oraz inhibitorów neuraminidazy wirusa grypy.
W mediach pojawiły się również informacje o znalezieniu substancji swoiście hamujących SARS-CoV-2. Jednak na konkretne wyniki badań trzeba poczekać.
Rozpoczęto również testy kliniczne badające skuteczność i bezpieczeństwo leku przeciwwirusowego o nazwie remdesivir u chorych z wirusem COVID-19. Innym lekiem o podobnym mechanizmie działania do remdesiviru jest favipiravir, nad którym również obecnie stosowane są badaniach kliniczne w Japonii i w Chinach.
Naukowcy rozpoczęli badania nad szczepionką przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2. Obecnie testy cały czas trwają.
Koronawirus COVID-19 jak zapobiec zakażeniu?
1. Najważniejszą zasada zapobiegania zarażenia się koronawirusem jest MYCIE RĄK
Do mycia rąk najlepiej używać mydła i wody. Jeżeli brakuje do nich dostępu, należy używać żeli bądź płynów na bazie alkoholu (min. 60%.). Mycie rąk podanymi środkami zabija wirusa, jeżeli znajduje się on na rękach;
Jeżeli nie masz możliwości umycia rąk, unikaj dotykania oczu, ust i nosa. Przeciętnie człowiek nieświadomie przeciera ręką te okolice nawet 25 razy w ciągu jednej godziny.
2. Dezynfekcja rąk
Miej zawsze przy sobie środek do dezynfekcji rąk zawierający alkohol (min 60%) – na wypadek, gdybyś nie mógł umyć ich pod bieżąca wodą.
3. Zakrywania ust i nosa podczas kichania zgiętym łokciem lub jednorazową chusteczką higieniczną
W ostatnim przypadku należy natychmiast wyrzuć chusteczkę do zamkniętego kosza oraz umyć ręce mydłem pod bieżącą wodą. Jeżeli brakuje do nich dostępu – należy użyć płynów lub żeli na bazie alkoholu (min. 60%);
Zakrycie ust i nosa podczas kichania i kaszlu zapobiega rozprzestrzenianiu się wirusa. Kichanie lub kaszlenie w dłonie, może zanieczyszczać przedmioty lub dotykane osoby.
4. Unikanie dotykania ust, nosa i oczu
Dłonie mają styczność z wieloma powierzchniami, które mogą być skażone wirusem. Stamtąd przedostają się na dłonie innych ludzi;
Jeżeli zanieczyszczonymi rękami dotkniesz oczu, nosa lub ust, możesz przenieść wirusa z powierzchni na siebie.
5. Zachowanie bezpiecznej odległości
Zachowanie o najmniej 1 metr odległości między sobą a innymi ludźmi, szczególnie tymi, którzy kaszlą, kichają i mają gorączkę;
Koronawirus COVID-19 rozprzestrzenia się drogą kropelkową. Gdy zarażona osoba kaszle lub kicha, wydala pod ciśnieniem małe kropelki śliny i śluzu zawierające wirusa. Jeżeli jesteś zbyt blisko osoby zarażonej, istnieje ryzyko, że możesz wdychać wirusa.
6. Zawsze myj ręce przed posiłkiem.
7. Zachowaj szczególną ostrożność w miejscach publicznych oraz w transporcie zbiorowym
Jeżeli dotykasz ogólnodostępnych przedmiotów, nie dotykaj dłońmi twarzy, zanim ich nie umyjesz bądź zdezynfekujesz.
8. Zachowanie ostrożność w interakcjach miedzyludzkich
Unikaj dzielenia się jedzeniem i korzystania z przekąsek, które spożywanie się przez włożenie dłoni do paczki (np. chipsów, ciastek);
Staraj się nie witać poprzez podanie ręki ani przez pocałunek w policzek;
Przekaż powyższe zasady dzieciom, które są zwykle “wszędobylskie”, a więc są szczególnie aktywne w roznoszeniu wirusów.
9. Zachowanie czystości w gospodarstwie domowym
Częste, mycie powierzchni i przedmiotów najczęściej używanych (np. klamki, toaletę, powierzchnie kuchenne);
Używanie jednej szmatki do sprzątania domu, w celu uniemożliwienia rozprzestrzeniania się wirusa z jednej na drugą;
Upewnienie się, że wszyscy domownicy korzystają z własnych szczoteczek do zębów i ręczników;
Wietrzenie pomieszczeń, by powietrze w nich było suche i przewiewne.
Czy maseczka chroni przed koronawirusem COVID-19?
WHO nie zaleca używania masek na twarz przez osoby zdrowe w celu uniknięcia zakażeniem koronawirusem COVID-19;
Zalecane jest używanie maseczek u osób, u których:
wystąpiły objawy ze strony układu oddechowego (duszności, kaszel lub kichanie)
istnieje podejrzenie infekcji SARS-CoV-2, przebiegającej z łagodnymi objawami
opiekują się osobą z podejrzeniem koronawirusa COVID-19, np. pracownicy ochrony zdrowia
Po zdjęciu maseczki, należy natychmiast wyrzucić ją do zamkniętego pojemnika. Następnie należy umyć ręce (wodą z mydłem lub płynem na bazie alkoholu min. 60%);
Noszenie maseczki zasłaniającej usta i nos może zapobiegać rozprzestrzenianie się niektórych chorób układu oddechowego;
Stosowanie samej maseczki nie gwarantuje uniknięcia zarażenia i powinno być połączone ze stosowaniem innych, wyżej wymienionych czynności zapobiegawczych.
Zobacz również:
>>> Zapalenie zatok przynosowych – przyczyny, objawy, leczenie oraz zapobieganie
>>> Angina ropna (paciorkowcowa)
>>> Wpływ astmy oskrzelowej na przebieg ciąży
>>> Postępowanie lecznicze w objawach Ostrej niewydolności krążenia
>>> Kroplowy wlew dożylny – „kroplówka”: cel, rodzaje wskazania oraz powikłania. Sposób przygotowania płynów dożylnych. Rodzaj, objętość i czas trwania przetaczanych płynów.