Opieka nad pacjentem z neuralgią trójdzielną (nerwu V czaszkowego)

žNerwoból czyli neuralgia nerwu trójdzielnego, zwana także rwą twarzową, jest przykrą dolegliwością. Ci, którzy doświadczyli neuralgii nerwu trójdzielnego twierdzą, że to jeden z najgwałtowniejszych bólów, jaki może nas dotknąć. Neuralgia nerwu trójdzielnego pojawia się niespodziewanie, przeszywa połowę twarzy.
Ból trwa czasem kilka sekund, czasem nawet dwie minuty, raczej nie dłużej. Nerwoból ustępuje tak samo nagle, jak się pojawiła.
Neuralgia nerwu trójdzielnego jest schorzeniem charakteryzującym się nawracającymi atakami intensywnego, przeszywającego bólu w obszarze dystrybucji nerwu trójdzielnego. Najdrobniejsza aktywność taka jak uśmiech, czy dotyk mogą wywołać falę przeszywającego bólu, co prowadzi do obniżenia jakości życia pacjentów, często nawet do odwodnienia, czy anoreksji związanej ze strachem przed bólem związanym z przyjmowaniem pokarmu. Pacjenci przechodzą gehennę w momencie, gdy ich schorzenie nie zostanie natychmiast zdiagnozowane poprawnie – skomplikowane zabiegi z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej, czy usuwanie zębów, które nie przynoszą ukojenia, często prowadzą do depresji.

Podział neuralgii trójdzielnej

Nerwoból nerwu trójdzielnego może być pierwotny i wtórny.
Pierwotny :
  • podmuch zimnego powietrza,
  • mówienie, jedzenie, lub dotknięcie twarzy.
Wtórny
  • spowodowany procesem chorobowym przebiegającym w otoczeniu gałązek n. trójdzielnego – drętwienie, mrowienie, rzadziej silnego bólu.
Nerwoból nerwu trójdzielnego jest najczęstszym nerwobólem. Choroba rzadko rozpoczyna się przed 35 rokiem życia; zazwyczaj chorują na nią ludzie starsi, kobiety nieco częściej niż mężczyźni.

Napady bólowe nerwu trójdzielnego

Podział napadów bólu nerwu trójdzielnego:
  • napadowe,
  • nagle się pojawiające,
  • o charakterze piekącym i rwącym.
 Charakterystyka napadów bólów nerwu trójdzielnego:
  • każdy napad składa się z kilku silnych, błyskawicznych bólów trwających  kilka lub kilkadziesiąt sekund,
  • przerwy między napadami są rozmaite,
  • w czasie napadu chory może się krzywić, przerywać rozmowę, przyciskać ręką policzek.

Pacjenci z neuralgią nerwu trójdzielnego

  • Przygnębieni – leżą w łóżku z głowa okrytą kołdrą;
  • Odmawiają posiłków – żucie wywołuje atak bólu;
  • Unikają gwałtownych ruchów powietrza;
  • Niechętnie poddają się toalecie ciała, toalecie jamy ustnej;
  • Nie golą się nie czeszą aby nie spowodować bólu;
  • W nocy źle sypiają;
  • Obawa przed silnym bólem.

Opieka terapeutyczna

Głównym źródłem problemów terapeutycznych i interdyscyplinarnych pacjenta z neuralgią nerwu V jest ból oraz obawa przed wystąpieniem bólu. Ból powoduje cierpienie i ograniczenie aktywności chorego w życiu codziennym. Z obawy przed bólem chory może unikać wykonywania czynności higienicznych w obrębie twarzy, jedzenia, mówienia, uśmiechania się, kontaktów społecznych. Podstawowym celem opieki jest pomoc  w zapobieganiu napadom bólu oraz zaspokojenie potrzeb higienicznych i odżywiania pacjenta.

PIELĘGNACJA PACJENTA Z NEURALGIĄ NERWU TRÓJDZIELNEGO

Ból jednostronny twarzy promieniujący w obrębie pola unerwienia gałęzi nerwu trójdzielnego

1.  Pomoc choremu w identyfikacji czynników powodujących napady bólu.
2.  Edukacja w kierunku unikania lub minimalizacji znanych czynników wywołujących ból, np. zmian temperatury.
3.  Poinformowanie chorego o konieczności przyjmowania leków zgodnie z zaleceniem lekarza, w celu utrzymania pożądanego poziomu leku w surowicy krwi (karbamazepina).
4.  Ocena reakcji chorego na prowadzone leczenie farmakologiczne.
5.  Wsparcie emocjonalne chorego.

Ograniczenie czynności higienicznych w obrębie twarzy oraz przyjmowania posiłków z obawy przed wystąpieniem bólu

1.  Ocena stanu higienicznego pacjenta.
2.  Zalecenie choremu unikania dotykania określonych stref na twarzy – miejsc spustowych bólu podczas wykonywania toalety.
3.  Delikatne mycie twarzy ciepłą wodą, najlepiej za pomocą wacików.
4.  Ocena stanu odżywienia pacjenta.
5.  W razie konieczności wyrównanie deficytów żywieniowych.
6.  Zalecenie unikania pokarmów o twardej konsystencji, zimnych lub gorących i niepodawanie ich choremu.

Leczenie neuralgii nerwu trójdzielnego

Leczenie Neuralgii jest wielospecjalistyczne i jak w każdej chorobie najważniejsze jest znalezienie przyczyny. Stosowane są:
  • niesterydowe leki przeciwzapalne oraz leki przeciwpadaczkowe,
  • metody fizykoterapeutyczne np.: naświetlania lampą Sollux, jonoforezy, laseroterapii, czy też akupunktury,
  • blokady ze środkiem znieczulającym, które łagodzą ból,
  • jeśli przyczyną neuralgii nerwu trójdzielnego jest konflikt naczyniowo- nerwowy wykonuje się zabiegi neurochirurgiczne polegający na odbarczeniu tegoż konfliktu, czyli odsunięciu wszystkich naczyń od nerwu.
žŹródła:ž
ž1.  Schiefele Staudt Dach, Choroby wieku podeszłego-postępowanie pielęgnacyjne [w:], Pielęgniarstwo geriatryczne, pod red.: Galusa K., Wydawnictwo Medyczne Urban&Partner, Wrocław 1998, Wydanie I, s. 26-28, 32-34, 41-43..
žž2.  Adamczyk K., Turowski K., Procedury pielęgnowania w neurologii i neurochirurgi, Wydawnictwo NeuroCentrum, Lublin 2007.
ž3.  žAdamczyk K., Pielęgniarstwo neurologiczne, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2000, Wydanie I.
žž4.  Muszalik M., Formy opieki nad osobami w starszym wieku, [w:], Kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku, pod red. Kędziory- Kornatowskiej K., Muszalik M. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007, Wydanie I.
žž5.  Ślusarska B. ,Zarzycka K.,  Zahradniczek  K., Podstawy pielęgniarstwa tom I. Podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków: Pielęgniarstwo i Położnictwo, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2008., Wydanie II.

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.