Zadania domu pomocy społecznej (DPS)
Podstawą do przyjęcia osoby starszej do DPS są niesprawność i trudna sytuacja socjalna (brak lub ograniczone środki do życia i brak wsparcia rodziny). Wniosek pobrany przez zainteresowanego z terenowego ośrodka pomocy społecznej wypełnia lekarz prowadzący i ew. pielęgniarka, a następnie pracownik socjalny. Wypełniony wniosek zainteresowany składa do rozpatrzenia przez miejski ośrodek pomocy społecznej (MOPS) lub powiatowe centrum pomocy rodzinie (PCPR).
W DPS opieka prowadzona jest przez wielodyscyplinarny zespół terapeutyczny, który realizuje:
usługi opiekuńcze,
pielęgnację,
terapię zajęciową,
rehabilitację,
psychoterapię
pracę socjalną.
Pobyt w DPS
Opieka medyczna jest prowadzona przez lekarza rodzinnego, na zasadach podobnych jak w przypadku osób mieszkających we własnym domu. Leki przepisywane na recepcie są częściowo refundowane przez NFZ na takich samych zasadach jakie dotyczą osób mieszkających we własnych domach.
Mieszkańcy tych placówek ponoszą koszty pobytu w placówce do wysokości 70% własnych dochodów netto (tzn. emerytury lub renty), ale nie więcej niż rzeczywisty koszt utrzymania w określonym domu. Począwszy od 2004 roku pozostałe koszty pokrywa najbliższa rodzina (współmałżonek, wstępni i zstępni), jeśli przeciętny dochód w rodzinie na osobę jest wyższy niż 250% kryterium dochodowego uprawniającego do pomocy społecznej. W pozostałych przypadkach gmina partycypuje w opłacaniu kosztów pobytu mieszkańców DPS w formie dopłaty do wysokości realnych kosztów utrzymania w określonym domu. W wyjątkowych przypadkach rozważa się możliwość odstąpienia od odpłatności.
DPS (Dom Opieki Społecznej) - kto może się ubiegać?
Osoby starsze niedołężne i samotne, nie posiadające oparcia w rodzinie mogą starać się o przyjęcie do domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku.
Osoby, które ponadto cierpią na choroby przewlekłe wymagające stałego nadzoru i uniemożliwiające ich samodzielne funkcjonowanie w środowisku domowym (np. otępienie, porażenie połowicze, zaawansowany gościec przewlekle postępujący) mogą złożyć wniosek o przyjęcie do domu pomocy społecznej dla osób przewlekle somatycznie chorych.
Osoby z chorobami psychicznymi są kierowane do domów pomocy społecznej dla przewlekle psychicznie chorych.
Domy dla niepełnosprawnych fizycznie (gdzie osoby w wieku powyżej 60 lat stanowią około 50%) oraz dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie, które zasadniczo przeznaczone są dla osób w młodszym wieku, ale przeciętnie przebywa w nich około 20% ludzi starszych.
Osoby starsze będące w trudnej sytuacji finansowej i rodzinnej, które nie decydują się na stały pobyt w domu pomocy społecznej mogą starać się o przyjęcie do dziennego domu pomocy społecznej, prowadzone są różne formy terapii w trybie ambulatoryjnym.
Opieka terapeutyczna w DPS
W ramach programu standaryzacji domów pomocy społecznej zespół terapeutyczny powinien prowadzić indywidualny plan opieki dla każdego mieszkańca DPS. W tym celu organizowane są regularne spotkania zespołu, na których omawia się potrzeby i problemy zdrowotne mieszkańca.
Od lekarzy rodzinnych oczekuje się uczestniczenia w takich spotkaniach i ścisłej współpracy z zespołami terapeutycznymi DPS w celu wytyczenia planu opieki nad mieszkańcem. W skład zespołów wchodzą pielęgniarki, opiekunki, fizjoterapeuci, terapeuci zajęciowi, psycholog, dietetyczka, ewentualnie osoba duchowna, wolontariusze.
Domy pomocy społecznej DPS
Domy pomocy społecznej zapewniające opiekę pielęgniarek i opiekunów przez część doby:
dla osób w podeszłym wieku (nie wymagających całodobowego nadzoru).
Domy pomocy społecznej zapewniające całodobową opiekę pielęgniarek i opiekunów DPS oraz usługi opiekuńcze specjalistyczne (dla dzieci i dorosłych, w tym osób starszych):
dla przewlekle somatycznie chorych,
dla przewlekle psychicznie chorych,
dla niepełnosprawnych fizycznie,
dla dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie,
dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie.
Dzienny dom pomocy społecznej (DDPS)
Osoby starsze przyjmowane są na podstawie diagnozy pracownika socjalnego dotyczącej niepełnosprawności (fizycznej lub psychicznej) oraz trudnej sytuacji uprawniającej do pomocy społecznej.
W DDPS:
wydawane są posiłki,
prowadzone są warsztaty terapii zajęciowej,
zajęcia społecznie aktywizujące,
czasami fizjoterapia,
psychoterapia.
W DDPS:
wydawane są posiłki,
prowadzone są warsztaty terapii zajęciowej,
zajęcia społecznie aktywizujące,
czasami fizjoterapia,
psychoterapia.
Początki KOG
Już w latach trzydziestych ubiegłego wieku Ferguson Anderson, Marjory Warren i Lionel Cosin po raz pierwszy sformułowali zasady oceny pacjentów w podeszłym wieku. Ich starania doprowadziły w 1948 roku do formalnego uznania geriatrii jako odrębnej specjalizacji lekarskiej w Wielkiej Brytanii. Dwadzieścia pięć lat później T.Franklin Williams opisał metodę ambulatoryjnej oceny czynnościowej chorych w starszym wieku.
Wysiłki tych badaczy stworzyły podstawy do organizowania interdyscyplinarnych zespołów terapeutycznych określanych jako geriatryczne zespoły ds. oceny i leczenia, jak również dały podwaliny do rozwijanej dzisiaj kompleksowej oceny geriatrycznej – KOG.
KOG
Pozwala ona uporządkować proces diagnozowania i kwalifikowania do określonych procedur medycznych i świadczeń. Tym samym umożliwia właściwe dostosowanie opieki do stanu pacjenta w wieku podeszłym. Chociaż KOG zawiera wiele elementów typowego badania lekarskiego, kładzie jednak nacisk na:
ocenę funkcjonowania i jakości życia osoby starszej,
kompleksowość badania,
interdyscyplinarność zespołu diagnozującego,
stosowanie wystandaryzowanych narzędzi pomiaru.
System kompleksowej oceny geriatrycznej (KOG) obejmuje badanie:
podstawowych i złożonych czynności życia codziennego (najczęściej przy użyciu skal ADL Katz’a i IADL Lawton’a) (Abrams 1999),
stopnia upośledzenia sprawności umysłowej za pomocą MMSE lub AMTS,
poziomu samooceny depresji stosując GDS lub HDRS (Abrams 1999)
zagrożenia upadkami (np. test Tinetti).
Badanie przy użyciu wymienionych narzędzi może być prowadzone przez pracowników opieki zdrowotnej i pomocy społecznej. Dzięki zespołowemu podejściu KOG umożliwia całościową ocenę pacjenta.
Największą korzyść z wprowadzenia tego typu badania odnoszą osoby starsze...
zniedołężniałe,
z wieloma problemami zdrowotnymi,
z dysfunkcją w zakresie sprawności fizycznej,
wymagające długiego i kompleksowego leczenia.
Wykazano, że stosowanie tego typu oceny
zwiększa precyzję diagnozy,
poprawia sprawność fizyczną i umysłową pacjentów,
zmniejsza ich umieralność,
liczbę przyjmowanych leków,
epizodów hospitalizacji,
przyjęć do stacjonarnych placówek opiekuńczych.
Usługi opiekuńcze
Usługi o charakterze gospodarczym:
dokonywanie zakupów,
porządkowanie mieszkania,
załatwianie spraw w instytucjach w imieniu klienta.
Pomoc społeczna kontraktuje te usługi w oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych z podmiotami prowadzącymi taką działalność. Wcześniej brak było kryteriów „fachowości”: wykorzystywano siostry PCK i / lub osoby, które podejmowały się takiej działalności w ramach pomocy sąsiedzkiej. Obecnie reguluje to rynek usług i stopniowo wprowadza się konieczność legitymowania się statusem „opiekuna środowiskowego”. Pomoc w postaci usług opiekuńczych przyznawana jest na wniosek klienta pomocy społecznej po przeprowadzeniu wywiadu środowiskowego przez pracownika socjalnego i ustaleniu przez niego wskazań do uzyskania pomocy w charakterze usług gospodarczych. Usługi te zasadniczo są odpłatne, przy czym klient może ubiegać się o refundację świadczeń przez pomoc społeczną wnioskując o zasiłek celowy w przypadku uzyskiwania niskich dochodów. Wniosek ten jest opiniowany przez pracownika socjalnego, a następnie rozpatrywany i zatwierdzany w Ośrodku Pomocy Społecznej lub Ośrodku Pomocy Rodzinie zgodnie z rejonem działania.
Usługi o charakterze pielęgnacyjnym
Pomoc w zakresie czynności życia codziennego. Obejmuje ona świadczenia pielęgnacyjne w zakresie pielęgnacji podstawowej, takie jak:
mycie,
ubieranie,
karmienie,
przeprowadzanie lub przemieszczanie z łóżka na fotel itp.