FUNKCJE BIAŁEK

PRZYKŁADY BIAŁEK I ICH ROLA

Strukturalna / Budulcowa – stanowią rusztowanie, mechaniczną podporę komórek oraz tkanek.

Kolagen tworzący włókna w skórze i ścięgnach

Keratyna budująca włosy i paznokcie

Białka strukturalne błon

Zapasowa – magazynują różne cząsteczki innych związków i pierwiastków chemicznych, jony; magazynowanie różnych substancji

Mioglobina magazynująca tlen w komórkach i włóknach mięśniowych.

Kazeina będąca dla młodych ssaków źródłem aminokwasów.

Białka roślin (groch, fasola, bób, zboża)

Białka jaj

Katalityczna / Enzymatyczna – białka są enzymami (inaczej biokatalizatorami) umożliwiają zachodzenie reakcji biochemicznych w komórkach; Przyspieszają zachodzenie reakcji biochemicznych.

Polimeraza DNA katalizująca syntezę DNA

Pepsyna katalizująca hydrolizę białek w żołądku

Czynność innych substancji, tj. amylaza, cytochromy, kinaza, lipaza, oksydaza, trypsyna. 

Receptorowa – odbieranie bodźców i przekazywanie ich do odpowiednich komórek.

Rodopsyna w siatkówce oka umożliwiająca widzenie odbierając energię fal świetlnych.

Receptor acetylocholiny w błonie komórek mięśniowych odbierający sygnał chemicznych z zakończeń neuronów.

Inne białkowe błonowe receptory błonowe.

Transportowa – umożliwiają transport różnych substancji do wnętrza i na zewnątrz komórki oraz w skali całego organizmu.

Hemoglobina przenosząca tlen.

Transferyna przenosząca żelazo.

Różne białka transportowe w błonie komórkowej.

ATP-aza sodowo-potasowa w błonie komórkowej.

Motoryczna – umożliwiają ruch komórek i tkanek.

Aktyna i miozyna w komórkach mięśniowych.

Dyneina umożliwiająca ruch wici i rzęsek w komórkach eukariotycznych.

Sygnałowa – przekazywanie informacji pomiędzy komórkami i w obrębie komórki.

Hormony białkowe, m.in. Insulina przenosząca informację o poziomie glukozy we krwi.

Czynnik wzrostu naskórka pobudzający podziały komórek nabłonka.

Odpornościowa – uczestniczą w reakcjach obronnych organizmu.

Przeciwciała (czyli immunoglobuliny) rozpoznają i wiążą antygeny.

Przeciwciała IgE biorą udział w reakcjach alergicznych i zwalczaniu pasożytów.

Regulacyjna – większość hormonów to białka

Odpowiadają za prawidłowe działanie układu hormonalnego