Rodzaje włókien nerwowych
Bezrdzenne (szare):
są “nagie” lub tylko jednoosłonkowe
nie posiadają mieliny
Rdzenne (białe):
są jednoosłonkowe i dwuoosłonkowe
zawierają mielinę
Podział włókien nerwowych/komórek nerwowych ze względu na liczbę wypustek:
Jednobiegunowe (jednowypustkowe):
występują, np. w podwzgórzu
komórka nerwowa posiada jedną rozgałęzioną wypustkę, pełniącą rolę zarówno aksonu jak i dendrytu
Rzekomojednobiegunowe (jednowypustkowe):
początkowo jedna wypustka dzieli się na dwie części: jedna jest dendrytem, a druga jest aksonem
Dwubiegunowe:
komórka nerwowa posiada dwie wypustki, z których jedna jest aksonem, a druga dendrytem
Wielobiegunowe:
komórka nerwowa posiada liczne dendryty i akson
Podział włókien nerwowych/komórek nerwowych pod względem czynnościowym:
Nerwy czuciowe (aferentne, sensoryczne, dośrodkowe):
są biegunami rzekomojednobiegunowymi
znajdują się w obwodowym układzie nerwowym
przewodzą impulsy nerwowe od receptora do ośrodkowego układu nerwowego, czyli przewodzą impulsy nerwowe ze skóry, błon śluzowych, ścięgien mięśniowych do mózgu
Nerwy ruchowe (eferentne, odśrodkowe):
są biegunami wielobiegunowymi z długim aksonem
rozpoczynają się w ośrodkowym układzie nerwowym
ciała komórkowe z dendrytami leżą w rdzeniu kręgowym lub w pniu mózgu, a aksony biegną na obwód
przewodzą impulsy nerwowe z ośrodkowego układu nerwowego (czyli od mózgu) do efektorów, czyli mięśni poprzecznie prążkowanych, mięśni gładkich – wzbudzając ich ruch (skurcz)
Nerwy pośredniczące (kojarzeniowe):
są neuronami wielobiegunowymi z krótkim aksonem
występują pomiędzy neuronami czuciowymi, a ruchowymi – łączy nerw czuciowy i nerwowy
stanowią go rdzeń kręgowy, w którym zachodzi analiza bodźca
Źródła:
1. Górski J.: Fizjologia człowieka. Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2010.
2. Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel. J.: Teraz Matura 2019. Biologia Tuż przed Egzaminem. Nowa Era, Wydanie II, Warszawa 2017.
3. Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel R.: Teraz Matura. Biologia Vademecum, Nowa Era, Warszawa 2015.
4. https://pl.freepik.com/premium-zdjecie/3d-tlo-sieci-neuronowych_5042554.htm#page=2&query=neuron&position=15
Zobacz również:
>>> Hormony – podstawowe informacje: pojęcie, znaczenie oraz ich działanie
>>> Funkcje i hormony podwzgórza
>>> Porównanie funkcjonowania układów: nerwowego i hormonalnego. Przykłady współpracy obu układów.
>>> Podział i funkcje układu nerwowego
>>> Autonomiczny układ nerwowy: organizacja czynnościowa części współczulnej i przywspółczulnej.
>>> Porównanie funkcjonowania układów: nerwowego i hormonalnego. Przykłady współpracy obu układów.