Scyntygrafia – rodzaje badań, przygotowanie do badań izotopowych

Scyntygrafia (badanie izotopowe) jest to obrazowa metoda diagnostyczna medycyny nuklearnej, polegająca na wprowadzeniu do organizmu środków chemicznych (najczęściej farmaceutyków- izotopów promieniotwórczych w związkach umożliwiających penetrację do tkanek organizmu) znakowanych radioizotopami, cyfrowej rejestracji ich rozpadu i graficznym przedstawieniu ich rozmieszczenia. Badania te mogą być używane w celu uzupełnienia badań rentgenowskich lub też wyłącznie do badań takich narządów jak: tarczyca, w przypadku której nie ma odpowiedniego badania rentgenowskiego. Badania te zapewniają otrzymanie informacji klinicznej przy użyciu znacznie mniejszej dawki promieniowania niż badania rentgenowskie i są tańsze niż inne badania obrazowe takie jak: magnetyczny rezonans jądrowy (MRI).

Badania scyntygrafii

Wyróżniamy m.in. :
  • scyntygrafię mózgu
  • scyntygrafię uchyłku meckela
  • scyntygrafię śledziony
  • scyntygrafię żył głębokich
  • scyntygrafię pęcherzyka żółciowego/układu żółciowego
  • scyntygrafię moszny
  • scyntygrafię płuc
  • badanie izotopowe przepływu mózgowo- rdzeniowego
  • badanie izotopowe kości i stawów
  • badanie izotopowe szpiku kostnego
  • badanie izotopowe nadnerczy
  • badanie izotopowe przytarczyc
  • badanie izotopowe tarczycy
  • badanie izotopowe całkowitej objętości krwi
  • badanie izotopowe przeżywalności krwinek czerwonych
  • badanie izotopowe przeżywalności płytek krwi
  • badanie izotopowe serca
  • badanie izotopowe opróżniania żołądka
  • badanie izotopowe refluksu żołądkowo- jelitowego
  • badanie izotopowe trzustki
  • badanie izotopowe wątroby
  • badanie izotopowe nerek

Przygotowanie pacjenta do badań izotopowych

  • Przed badaniem należy wyjaśnić pacjentowi że:
    • Badanie trwa około godziny, chyba że planowane jest opóźnione skanowanie w ciągu kilku godzin, wymagające powrotu pacjenta na badanie.
    • Może mieć podane leki uspokajające.
    • Zostanie mu podana niewielka ilość materiału radioaktywnego, która jest bezpieczna dla niego oraz jego otoczenia.
    • Może wystąpić dyskomfort w trakcie podawania radiofarmaceutyku.
    • Substancja radioaktywna będzie wydalana z organizmu wraz z moczem w ciągu 6-24 godzin i że powinien przyjmować większą ilość płynów aby przyspieszyć ten proces.
  • Przed badaniem personel leczniczy powinien:
    • Wyjaśnić pacjentowi cel badania.
    • Zebrać wywiad dotyczący daty ostatniej miesiączki i możliwej ciąży u kobiet w wieku rozrodczym, stwierdzonych lub podejrzewanych chorób badanego układu, uczulenia na jod, wyników przeprowadzonych badań lub podejmowanych interwencji terapeutycznych.
    • Podać wszystkie zlecone leki (jodek potasu aby zablokować wychwyt radionuklidu przez tarczycę lub chlorek potasu żeby zablokować wychwyt przez splot naczyniówkowy oka).
    • Polecić pacjentowi oddanie moczu przed badaniem.
  • W przypadku:
    • Badania izotopowego przepływu mózgowo- rdzeniowego poinformować pacjenta że zostanie u niego wykonane nakłucie lędźwiowe i w związku z tym po badaniu powinien on pozostać w pozycji leżącej na plecach lub na brzuchu przez 4-6 godzin.
    • Badania izotopowego nadnerczy podać pacjentowi jodek potasu 24 godziny przed badaniem.
    • Badania izotopowego serca poinformować pacjenta o konieczności:
      • wstrzymania się od jedzenia i picia na 2-4 godziny przed badaniem oraz zaprzestania palenia na 4-6 godzin a także odstawienia na 24 godziny przed badaniem leków takich jak teofilina
      • umieszczenia elektrod na klatce piersiowej w celu ewentualnego wykonania ekg w trakcie badania izotopowego
    • Scyntygrafii płuc poinformować pacjenta że maska do oddychania służy do podania radiofarmaceutyku w celu badania wentylacji.
    • Badania izotopowego tarczycy polecić pacjentowi aby ograniczył spożywanie potraw bogatych w jod na 2-3 tygodnie przed badaniem oraz powstrzymał się od spożywania pokarmów i płynów na 2-4 godziny przed badaniem.
    • Badania izotopowego opróżniania żołądka polecić pacjentowi powstrzymanie się od jedzenia i przyjmowani leków, które mogłyby zmniejszać i osłabić pracę żołądka na 8 godzin przed badaniem.
    • Badania izotopowego uchyłku meckela poinformować pacjenta o:
      • Konieczności powstrzymania się od spożywania pokarmów 6-8 godzin przed badaniem, przyjmowania płynów oraz leków.
      • Możliwości założenia sondy dożołądkowej w celu podania leków wzmacniających obrazowanie.
    • Badania izotopowego pęcherzyka żółciowego poinstruować pacjenta aby nie spożywał pokarmów i płynów przez 4-6 godzin przed badaniem.
    • Badania izotopowego nerek:
      • zapewnić pacjentowi 2 szklanki płynów do wypicia tuż przed badaniem.
      • polecić aby wstrzymał się od przyjmowania leków przciwnadciśnieniowych przez 24-48 godzin przed badaniem.
Źródła:
1.  Cavanaugh B.M. (red.): Badania laboratoryjne i obrazowe dla pielęgniarek. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006.
2.  Pruszyński B. (red.): Radiologia – diagnostyka obrazowa, Rtg, TK, USG, MR i medycyna nuklearna. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2011.
3.  https://pl.freepik.com/premium-zdjecie/tomografia-komputerowa-pacjenta-z-niespokojnym-radiologiem_4762345.htm#page=1&query=tomografia%20komputerowa&position=15

Leave a Reply

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.