Proces pielęgnowania to określony sposób pracy – postępowania z pacjentem. Ściśle łączy się z teoriami pielęgnowania i z tzw. podstawowym pielęgnowaniem. Podstawowe pielęgnowanie jest to tzw. primary nursing, czyli jest to, że pewien zespół pielęgniarski zajmuje się pacjentem od momentu, gdy ten przybył do oddziału aż do jego wyjścia do środowiska. Pacjent wie od początku kto się nim zajmuje i do kogo może się zwrócić w razie potrzeby.
W procesie pielęgnowania pielęgniarka ustala program pielęgnowania oparty na diagnozie pielęgniarskiej, realizuje go i ocenia. Posiada szeroką wiedzę pielęgniarską. Jest pielęgniarką nie z samej nazwy, tytułu zawodowego, ale z tego co (i jak) robi dla pacjenta.
Definicje procesu pielęgnowania
Wg Virginii Henderson
Uporządkowany i systematyczny sposób określania indywidualnych problemów człowieka, ustalanie planów ich rozwiązywania, realizowanie tych planów oraz ocenianie stopnia efektywności osiąganej w rozwiązywaniu zdefiniowanych problemów.
Wg Jolanty Górajek - Jóźwik
Racjonalne, oparte na przesłankach naukowych, postępowanie pielęgniarki zorientowane na pacjenta i środowisko. Jest to propozycja nowoczesnej opieki pielęgniarskiej nad pacjentem i jego środowiskiem, pozostającym w wyraźnej opozycji do pielęgnowania rozumianego i praktykowanego w sposób tradycyjny, a który zmierza do podniesienia poziomu pielęgnacji i dostosowania go do współczesnych potrzeb człowieka.
Wg Geneviev Dechanoz
Proces pielęgnowania polega na zastosowaniu w opiece pielęgniarskiej metod naukowego rozwiązywania problemów.
Biorąc pod uwagę mnogość definicji można przyjąć, że proces pielęgnowania jest to propozycja opieki pielęgniarskiej, która wykorzystuje świadome stosowanie rozpoznania stanu biologicznego, psychicznego i społecznego jednostki i środowiska oraz podejmowanie celowych i planowych działań mających przyczynić się do utrzymania lub zmiany dotychczasowego stanu, a także oceniania uzyskanych wyników.