TRANSLACJA jest to proces prowadzący do powstania białka. Podczas translacji następuje przetłumaczenie sekwencji nukleotydowej w mRNA na sekwencję aminokwasów w łańcuchu polipeptydowym.
Gdzie zachodzi translacja (synteza białka)?
Translacja zachodzi:
w cytoplazmie
na rybosomach
Rybosom - ważne organellum biorące udział w syntezie białka
W translacji rybosom odpowiada za:
dopasowanie odpowiedniego aminoacylo-tRNA do kodonu mRNA
tworzenie wiązań peptydowych pomiędzy aminokwasami
Cząsteczki tRNA biorące udział w translacji:
Aminoacylo-tRNA – cząsteczka tRNA z przyłączonym aminokwasem,
Peptydylo-tRNA – cząsteczka tRNA z przyłączonym łańcuchem polipeptydowym.
Budowa rybosomu - miejsca aktywne
Rybosom zawiera 3 miejsca aktywne:
miejsce E (ang. exit – wyjście) – miejsce odłączania tRNA
miejsce P – miejsce przyłączenia tRNA z wydłużającym się łańcuchem polipeptydowym (peptydylo-tRNA)
miejsce A – miejsce przyłączenia tRNA z dołączonym aminokwasem (aminoacylo-tRNA)
Etapy translacji (syntezy białka):
INICJACJA – początek translacji
ELONGACJA – wydłużanie łańcucha polipeptydowego
TERMINACJA – zakończenie translacji
INICJACJA - początek translacji
1. Do kodonu START w mRNA przyłącza się podjednostka mniejsza rybosomu;
Kodonem START zazwyczaj jest AUG.
2. Do kodonu START przyłącza się również aminoacylo-tRNA z odpowiednim antykodonem i metioniną.
3. Przyłącza się podjednostka większa rybosomu.
ELONGACJA - wydłużanie łańcucha polipeptydowego
1. Do miejsca A przyłącza się nowy aminoacylo-tRNA (np. z dołączoną seryną).
2. Zerwanie wiązania pomiędzy tRNA a aminokwasem.
3. Aminokwas (metionina) zostaje przeniesiony do miejsca A (do seryny – drugiego aminokwasu).
4. Powstanie wiązania peptydowego pomiędzy dwoma aminokwasami.
5. Następuje przesunięcie rybosomu o jeden kodon.
6. Wolny tRNA przesuwa się na miejsce E i odłącza się od rybosomu.
7. Przesunięcie się peptydylo-tRNA na miejsce P.
TERMINACJA - zakończenie elongacji
1. Przyłączenie się czynnika uwalniającego do kodonu STOP.
2. Zerwanie wiązania pomiędzy tRNA a łańcuchem polipeptydowym.
3. Dochodzi do uwolnienia tRNA i polipeptydu.
