Co to jest wkłucie centralne? Jakie są lokalizacje wkłucia centralnego?
WKŁUCIE CENTRALNE – cewnik wprowadzony przez naczynie krwionośne do dużej centralnej żyły:
najczęściej umieszczany jest w żyle podobojczykowej
inne lokalizacje to żyła szyjna wewnętrzna, żyła szyjna zewnętrzna, żyły dołu łokciowego (częściej u dzieci) – w tym wypadku koniec cewnika powinien się znajdować w żyle głównej górnej
możliwe jest też wprowadzenie cewnika do żyły udowej, wtedy jego koniec znajduje się w żyle głównej dolnej
Wkłucie centralne - czas utrzymania
W odróżnieniu od zwykłego wenflonu, który wymaga usunięcia po kilku dniach, wkłucie centralne może pozostawać w żyle kilka tygodni, a nawet miesięcy, co jest przydatne przy długotrwałej konieczności podawania płynów i leków dożylnych, zwykle na oddziałach intensywnej terapii, oddziałach hematologii lub oddziałach onkologii. Możliwe jest też pobieranie z wkłucia centralnego próbek krwi do badań.
Wskazania do założenia wkłucia centralnego:
brak możliwości wkłucia do żył obwodowych
podawanie środków o osmolarności powyżej 600-700 mOsm/kg H2O
podawanie środków obkurczających naczynia
podawanie środków drażniących naczynia krwionośne (np. leki buforujące, cytostatyki)
przewidywana długotrwała terapia dożylna
konieczność agresywnej płynoterapii
pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego (OCŻ)
pomiar parametrów hemodynamicznych poprzez cewnik Swana-Ganza – jako śluza naczyniowa
konieczność stymulacji serca elektrodą endokawitarną – jako śluza naczyniowa
jako dostęp naczyniowy w zabiegach dializy, plazmaferezy, separacji
wstrząs kardiogenny
wstrząs hipowolemiczny
stan po reanimacji
bezpieczny dostęp do żyły czczej górnej dla pełnego żywienia pozajelitowego
Powikłania w trakcie zakładania wkłucia centralnego:
powstanie odmy opłucnowej
powstanie odmy podskórnej
pojawienie się płynu w jamie opłucnowej
zator powietrzny
nakłucie tętnicy
krwiak
krwotok (zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami układu krzepnięcia)
nakłucie przewodu piersiowego
uszkodzenie nerwu lub splotu nerwowego w pobliżu miejsca zakładania wkłucia
uszkodzenie ściany naczynia (np. rozwarstwienie)
uszkodzenie ściany serca
tamponada serca
zaburzenia rytmu serca
nieprawidłowe umiejscowienie kaniuli
Powikłania w trakcie utrzymania wkłucia centralnego:
zakażenie skóry w okolicy wprowadzenia wkłucia
zakrzepica w żyle centralnej
kolonizacja bakteryjna cewnika wewnątrz naczynia z możliwym rozwojem infekcji ogólnoustrojowej
zator powietrzny
zainfekowanie zewnętrznej części cewnika
Źródła:
1. Ślusarska B., Zahradniczek K., Zarzycka D.: Podstawy pielęgniarstwa tom II, podręcznik dla studentów i absolwentów kierunków pielęgniarstwo i położnictwo. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004.
2. https://www.bbraun-vetcare.com/en/products/b11/medifix-infusionsystem.html
Zobacz również:
Kroplowy wlew dożylny – „kroplówka”: cel, rodzaje wskazania oraz powikłania. Sposób przygotowania płynów dożylnych. Rodzaj, objętość i czas trwania przetaczanych płynów.
Założenie zgłębnika do żołądka. Opieka terapeutyczna nad chorym z założonym zgłębnikiem.
Drogi leczenie żywieniowego. Leczenie enteralne i parentalne.
OCŻ (ośrodkowe ciśnienie żylne). Jakie ciśnienie krwi panuje w dużych naczyniach żylnych?
Leczenie morfiną bólu nowotworowego. Zasady podawania i dawkowania. Objawy występujące podczas farmakoterapii.
Morfina nie tylko jako najsilniejszy środek przeciwbólowy oraz narkotyk. Działanie, objawy oraz skutki uzależnienia.
Klasyfikacja ran odleżynowych wg kolorów