Zapylenie polega na przeniesieniu ziaren pyłku z pręcików na znamię słypka. Odbywa się przy pomocy zwierząt, wiatru lub wody.
Przystosowanie kwiatów do zapylenia
Za pośrednictwem wiatru | Za pośrednictwem zwierząt | |
Okwiat |
|
|
Słupki |
|
|
Pręciki |
|
|
Pyłek |
|
|
Rodzaje zapylenia
Samozapylenie
Polega na przeniesieniu ziaren pyłku z pręcików na słupek tego samego kwiatu lub innych kwiatów pochodzących od tej samej rośliny;
Samozapylenie jest zjawiskiem niekorzystnym gdyż nie dochodzi do rekombinacji genów.
Zapylenie krzyżowe
Polega na przeniesieniu ziaren pyłku z pręcików kwiatu jednej rośliny na słupek kwiatu innej rośliny tego samego gatunku;
Zapylenie krzyżowe jest zjawiskiem korzystnym ponieważ dochodzi do rekombinacji genów.
Mechanizmy chroniące przed samozapyleniem
Samopłonność (samosterylność)
Nie dochodzi do zapylenia rośliny własnym pyłkiem – a tym samym powstania nasion (np. na wskutek zahamowania rozwoju łagiewki pyłkowej).
Przedprątność
Pręciki dojrzewają wcześniej od słupków.
Przedsłupność
Słupki dojrzewają wcześniej od pręcików.
Różnosłupkowość (heterostylia)
Dochodzi do powstania dwóch rodzajów słupków.
Słupki krótkie: pręciki są wyżej ułożone od słupków.
Słupki długie: słupki są wyżej ułożone od pręcików.
Źródło:
1. Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel. J.: Teraz Matura 2019. Biologia Tuż przed Egzaminem. Nowa Era, Wydanie II, Warszawa 2017.
2. Holeczek J., Januszewska-Hasiec B., Kobyłecka J., Stawarz J., Stencel R.: Teraz Matura. Biologia Vademecum, Nowa Era, Warszawa 2015.
3. https://pixabay.com/pl/photos/lilia-czerwony-kwiat-daylily-mokro-3495722/
Zobacz również:
>>> Porównanie roślin nagonasiennych i okrytonasiennych.
>>> Cechy roślin nasiennych, które umożliwiły przystosowanie się do środowiska lądowego. Przemiana roślin zarodnikowych w rośliny nasienne.
>>> Budowa i funkcje korzeni. Korzenie spichrzowe, asymilacyjne, powietrzne podporowe i inne.
>>> Fotosynteza jako najważniejszy proces biologiczny na Ziemii. Znaczenie fotosyntezy dla środowiska.
>>> Przenikanie wody przez komórkę. Rodzaje roztworów: hipertoniczny, hipotoniczny, izotoniczny.
>>> Porównanie oddychania tlenowego z beztlenowym
>>> Energia aktywacji reakcji, centrum aktywne, centrum allosteryczne czyli podstawowe informacje o funkcjonowaniu enzymu.