Zasady komunikowania się pielęgniarki/pielęgniarza z pacjentem:
1. Zasada podmiotowego traktowania pacjenta.
2. Zasada partnerskiego stylu komunikowania się( bez używania form nakazu i zakazu).
3. Zasada współpracy i współdziałania w osiągnięciu celów pielęgnowania.
4. Zasada otwartości w komunikowaniu.
5. Zasada dwukierunkowego charakteru komunikowania się.
6. Zasada empatii.
7. Zasada kompetentnego informowania
8. Zasada dwukierunkowego obserwowania
9. Zasada aktywnego słuchania
10. Zasada stosowania werbalnych i niewerbalnych form komunikowania.
11. Zasada zachowania dystansu fizycznego.
12. Zasada utrzymania kontaktu wzrokowego.
Metody gromadzenia informacji o pacjencie:
obserwacja
wywiad
analiza dokumentów
pomiar
Obserwacja:
Obserwacja w pielęgniarstwie to świadome dostrzeganie wyglądu zewnętrznego pacjenta, zachowania, funkcjonowania poszczególnych układów i narządów w stanie zdrowia i choroby, celem zgromadzenia informacji do ustalenia rozpoznania pielęgniarskiego.
Rodzaje obserwacji:
1. Ze względu na kierunek obserwacji:
– celowa (obserwacja określonego objawu)
– swobodna (spostrzeganie podczas wykonywania czynności pielęgnacyjnych
2. Ze względu na rodzaj narzędzi:
– bezprzyrządowa (wzrok)
– przyrządowa (zapisywanie informacji na taśmie video)
3. Ze względu na czas trwania obserwacji:
– fotograficzna – ściśle określony czas obserwacji danej cechy
– próbki czasowe (dana cecha obserwowana przez określony czas)
– próbki zdarzeń- obserwacja lęku, strachu itp
Dla celów pielęgnowania obserwacja pacjenta obejmuje:
wygląd ogólny (budowę ciała, stan higieniczny, wady budowy, ubiór odpowiedni do pory roku, sposób poruszania się)
mimikę twarzy
zachowanie pacjenta i jego rodziny
emocje
Zasady obserwacji pacjenta:
1. Nawiązanie i utrzymanie dwustronnego, werbalnego i niewerbalnego kontaktu pomiędzy pielęgniarką a pacjentem;
2. Określenie celów obserwacji;
3. Obserwowanie pacjenta i jego rodziny w sposób obiektywny;
4. Prowadzenie obserwacji w sposób dyskretny, z zachowaniem poczucia intymności u pacjenta;
5. Weryfikowanie uzyskanych, ale niepewnych informacji inną metodą;
6. Zagwarantowanie pacjentowi prawa do ochrony danych osobowych.
Obserwacja pielęgniarska cechuje się:
1. Celowością – jest ściśle określony cel, podmiot i przedmiot oraz zakres i charakter obserwacji;
2. Systematycznością – określenie planu obserwacji i jego
realizacja w określonym czasie;
3. Obiektywnością – spostrzeganie i rejestrowanie faktów będących podstawą do interpretacji łącznie z innymi informacjami uzyskanymi droga wywiadu, pomiaru;
4. Selektywnością – skupienie uwagi na obserwowaniu najbardziej istotnych i ważnych zjawisk i zachowań pacjenta.
Wywiad:
Wywiad pielęgniarski to planowa rozmowa z pacjentem, ukierunkowana na osiągnięcie wcześniej założonego celu.
Cele wywiadu:
uzyskanie możliwie najwięcej informacji o pacjencie, jego środowisku, niezbędnych do sprawowania nad nim opieki
nawiązanie profesjonalnego kontaktu pomiędzy pielęgniarką a pacjentem i jego rodziną co ma wpływ na współpracę pacjenta, rodziny w planowaniu i realizacji opieki
Rodzaje wywiadu:
planowy
spontaniczny
Metody prowadzenia wywiadu:
Wywiad skategoryzowany prowadzony przy użyciu wcześniej przygotowanej listy pytań, ułożonych według wcześniej przygotowanych zasad i kolejności;
Wywiad nie skategoryzowany polega na określeniu celu i zakresu treści wywiadu ale bez wcześniejszego przygotowania pytań;
Wywiad bezpośredni (z pacjentem);
Wywiad pośredni (z rodziną).
Zasady prowadzenia wywiadu pielęgniarskiego:
1. Uzyskanie zgody pacjenta na przeprowadzenie wywiadu;
2. Określenie celów wywiadu;
3. Ocena stanu pacjenta w zakresie możliwości udzielenia odpowiedzi na pytania istotne dla pielęgniarki;
4. Rozpoczęcie rozmowy od pytań ogólnych, emocjonalnie obojętnych;
5. Dostosowanie czasu trwania wywiadu do stanu pacjenta i okoliczności towarzyszących (pora dnia, odwiedziny itp.);
6. Unikanie słownictwa zawodowego (jeśli to niemożliwe dokładne wyjaśnianie pojęć niezrozumiałych dla pacjenta;
7. Respektowanie prawa pacjenta do unikania odpowiedzi na zadawane pytania;
8. Obserwowanie stanu pacjenta w czasie rozmowy
9. Odnotowanie informacji uzyskanych z wywiadu
10. Przestrzeganie prawa pacjenta do ochrony danych osobowych
Analiza dokumentów
Analiza dokumentów to metoda gromadzenia danych polegająca na ilościowej i jakościowej analizie dokumentacji pacjenta (karta zleceń , karta gorączkowa itp.).
Dla celów opieki pielęgniarskiej dokumentacja jest:
źródłem informacji o pacjencie
źródłem informacji o metodach i środkach terapeutycznych
narzędziem do przekazywania informacji o pacjencie wśród członków zespołu terapeutycznego
Pomiar
Pomiar jest to określona czynność podejmowana przez pielęgniarkę w celu ilościowego opisu cechy lub wartości występującej u pacjenta.
Ze względu na rodzaj uzyskanego wyniku metody pomiaru dzielimy na:
bezpośrednie (RR, temp, HR, poziom glikemii)
pośrednie (BMI, skala Glasgow, skala wydolności samoopiekuńczej itp.)