Występowanie kacheksji:
Dla 20-30% chorych kacheksja to główna przyczyna zgonu.
W terminalnym stadium choroby nowotworowej dotyczy 80% chorych.
W badaniach Bruery 85% pacjentów kolejno przyjmowanych do hospicjów skarżyło się na brak apetytu.
Wg badań i analiz 66% pacjentów po zakończonej terapii cierpi na anoreksję.
Pojęcie terminów kacheksji i jadłowstrętu
- Wyniszczenie nowotworowe – kacheksja
- Jadłowstręt – anoreksja
- Kacheksja- cachexia z greckiego kakos -zły i heksis – stan, kondycja
Wpływ kacheksji na jakość życia
Brak apetytu i utrata masy ciała – to sytuacje stresogenne dla pacjenta i rodziny.
Przyczyna napięć emocjonalnych w relacjach rodzina – pacjent.
Zmiany w wyglądzie prowadzą do reakcji depresyjnych.
Ograniczeniu ulega życie seksualne i towarzyskie.
Obniżony nastrój i pogorszenie sprawności fizycznej – powoduje zależność, utratę samodzielności.
Nasilenie niechęci do jedzenia.
Podział kacheksji:
1. Pierwotna:
choroba nowotworowa
2. Wtórna:
niemożność zapewnienia pokarmu
Kacheksja metaboliczna
Objawy kacheksji - wyniszczenia:
spadek apetytu
spadek masy ciała
osłabienie, łatwe męczenie
osłabienie odporności
niedokrwistość
hipoglikemię
spadek poziomu albumin
zaburzenia psychiczne
Objawy kacheksji - wyniszczenia powodują:
ograniczenie sprawności fizycznej
unieruchomienie
utratę możliwości samodzielnego funkcjonowania
uczucie osamotnienia
Sposoby poprawy apetytu
Czas spożywania posiłku jako przyjemność.
Zwracanie uwagi na smak i zapach.
Podawanie aperitifu: piwo i wino.
Apetyczny wygląd posiłku.
Małe porcje na małych talerzach.
Karmimy często, a w małych ilościach.
Większy apetyt rano niż wieczorem.
Spożywanie posiłków w towarzystwie.
Posiłek (w zależności od stanu) spożywać na siedząco ze spuszczonymi nogami.
Farmakoterapia kacheksji
W kacheksji występuje niedożywienie – niezamierzona utrata masy ciała w ciągu 6 miesięcy o 10%.
1. Glikokortykosteroidy
Objawy uboczne:
obrzęki
osłabienie mięśniowe
hiperglikemia
krwawienia z przewodu pokarmowego
2. Progestageny
Podczas stosowania progestagenów zwracamy uwagę na:
obrzęki kończyn dolnych
objawy zakrzepicy (objaw Homansa – przy grzbietowym zgięciu stopy występuje ból w okolicy łydki)
u kobiet nieprawidłowe krwawienie z dróg rodnych
spadek potencji
Zapobieganie kacheksji
Chorzy z objawami wyniszczenia powinni być wcześnie leczeni.
Wsparcie psychologa.
Stosowanie diety.
Wczesne leczenie farmakologiczne.
Systematyczna kontrola masy ciała.
Źródła:
1. https://pl.freepik.com/premium-zdjecie/zamyka-up-reki-stara-niezidentyfikowana-osoba_6646389.htm#page=1&query=umieraj%C4%85cy&position=33
2. Gajewski P. (red.): Interna Szczeklika. Podręcznik chorób wewnętrznych. Medycyna Praktyczna, Kraków 2013.
Zobacz również:
>>> Zmęczenie chorych w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej: objawy, przyczyny oraz zapobieganie
>>> Nowotwór jelita grubego: czynniki ryzyka, objawy w zależności od lokalizacji oraz profilaktyka
>>> Choroba nowotworowa to trudna sytuacja. Jak wspierać chorego? Jak zadbać o siebie? Opieka nad chorym i jego rodziną w zaawansowanym stadium choroby nowotworowej.
>>> Mammografia – badanie kontrastowe piersi. Jak się przygotować do badania? Jakie są rodzaje mammografii?
>>> Fentanyl – sposób działania, wskazania, plastry fentanylowe
>>> Leczenie morfiną bólu nowotworowego. Zasady podawania i dawkowania. Objawy występujące podczas farmakoterapii.